Д-р Барт ЕРМАН
Првото Послание до Солунјаните е, повеќе или помалку очигледно, првото писмо што Павле го напишал на црквата во Солун. Не знаеме уште колку писма и напишал на тамошната црква. Во Новиот завет го имаме и Второто Послание до Солунјаните, но научниците водеа долги и долготрајни дебати повеќе од еден век за тоа дали Посланието е напишано од Павле или е напишано од некој „кој тврди“ дека е Павле и кој сакал да „мислите дека“ тој е Павле. Последново е и мој личен став.
Но, тоа не е битно за овие редови. Мојата поента во моментов е следната:
Првото Послание до Солунјаните е првото од неодредениот број писма што Павле ги напишал до Солун. Барем тоа е првото за кое знаеме, но има причини од самото писмо да мислиме дека ова е првото писмо што им го напишал по напуштањето на нивната заедница. Тоа е исто така, како што се испоставува, првото писмо што Павле воопшто го напишал.
Тоа го прави и прво писмо од кој било вид што го имаме од кој било христијански автор, така што ни е особено важно. Нема особено жестоки дебати за неговиот датум. Писмото обично се датира во 49 или 50 г. н.е. – значи околу 20 години по Исусовата смрт и околу 15 пред Павловата смрт.
Писмото е невообичаено радосно и афирматаивно кога станува збор за Павле. Во повеќето негови други писма, тој е прилично жесток околу нешто – што е речиси секогаш причината зошто тој го пишува тоа послание. Честопати го вознемируваат „лажните учители“ кои се појавиле во (или однадвор) заедницата кои, според него, ја водат црквата на погрешен пат (на пр. писмата до Галатјаните и Коринтјаните); често тој е вознемирен од етички прашања (или огромни морални пропусти) кои се појавиле во заедницата, или за внатрешни борби во заедницата (на пр., повторно, Коринтјаните и Филипјаните).
Наспроти ова, во своето писмо до Солунјаните, тој не е особено вознемирен за етичките прашања, иако има важен дел од краткото писмо од пет поглавја во кое тој ги поттикнува своите читатели да водат сексуално исправен живот и да не се впуштаат во активности поттикнати од страста (1 Сол. 4:1-8).
Можеби тоа е затоа што тој слушнал дека се случуваат некои етички неправилности? Во овој конкретен пасус има еден многу тежок стих кој многу влијае на значењето на она што Павле се обидува да го каже.
Имено, откако ги повикува своите читатели да ги избегнуваат сите форми на сексуален неморал, тој им кажува на своите (машки) читатели да разберат како треба „да го држат својот сад во светост и чест“. Зборот „сад“ е многу оспорен. Има причини да мислиме дека тоа значи тело или поконкретно пенис (држете ги панталоните кренати) и други причини дека тоа значи сопруг/а (останете верен на вашиот сопружник; или останете верен на сопствената сопруга; или држете се за вашиот сопруг/а). Тоа е многу тежок пасус за разработка и многу тешко прашање за решавање, но како што реков, тоа не вклучува текстуален проблем.
Павле, исто така, не е особено загрижен за лажните учители во солунската заедница, што прави да се сомневаме дека никој не дошол таму (сè уште). Но, постои едно доктринарно прашање за кое тој е многу длабоко загрижен, а тоа е причината поради која го пишува писмото.
Поентата на писмото станува јасна откако тој завршува со три поглавја во кои ги фали Солунјаните, со љубезно сеќавање на нив, сеќавајќи се со топли зборови на времето што го поминал со нив кога ги преобратил, а потоа разговарал со нив додека ја основале својата христијанска заедница. Проблемот, за кој нашироко се дискутира во последните две поглавја (4:13-5:12), е тоа што некои од христијаните во заедницата почнале да се сомневаат или се сомневаат во учењето на Павле дека крајот на времето и враќањето на Исус, треба да се случат веднаш.
Ова е суштината на пораката на Павле кога го проповеда своето Евангелие: дојде крајот на векот; Христос кој умре е вознесен на небото и наскоро ќе се врати; луѓето треба да се подготват за ова неизбежно настапување на Царството Божјо; тоа може да се случи во секое време сега. Павле убедил некои од паганските Солунјани во оваа порака (неговата христијанска заедница се чини дека е целосно составена од поранешни пагани, како што станува јасно во 1:9-10 и нејзиното упатување на нивните минати животи); тие се преобратиле за да му се придружат на неговото движење; откако ја основал црквата, потоа се преселил на друго место за да го направи истото. Но, во меѓувреме, во текот на неделите и месеците, по заминувањето на Павле, ништо не се случило. Исус не се вратил. Некои луѓе во заедницата во меѓувреме починале. Оние кои сеуште се живи, се збунети и загрижени. Дали ова значи дека оние што умреле го изгубиле спасението што требало да го добијат со враќањето на Исус?
Павле им пишува на христијаните од Солун за да ги увери дека Исус сепак ненадејно ќе пристигне од небото и дека треба да бидат подготвени за неговото доаѓање. Но, во меѓувреме, не треба да се грижат за починатите. И тие ќе бидат наградени при второто доаѓање на Исус. Затоа, ова писмо има за цел да го обнови односот на Павле со неговите посветени следбеници, да ги утеши и поттикне и да им даде некои упатства за тоа што наскоро ќе се случи при враќањето на Исус.
