Ведрана Рудан гостуваше во емисијата „Во недела во 2“ на Александар Станковиќ. Познатата писателка многу отворено и без трошка патос зборуваше за својата болест, за искуството со лекарите и болничкиот персонал на одделението за онкологија, за пишувањето како нејзина најголема љубов, за љубовта, омразата и слободата како смисла на животот и за отпорот како единствен пат до личната слобода на секој човек.
„Имам исклучително агресивен рак наречен рак на жолчните канали и многу е тешко да се открие. „Јас сум фрик, често се контролирам, па не им се случува рак на оние кои не се контролираат“, ја започна емисијата Ведрана со овие зборови. Требаше да живеам уште само три месеци ако задоцнев, но стигнав на време. „Ракот беше оперативен“, откри таа.
„Издавачот ми плати 10.000 евра кога му кажав дека имам рак. Му реков дека имам нова книга, не можам да одам на промоции, но тоа е добро за тебе – кога ќе умре писател, тиражот се зголемува“, продолжи да објаснува. Таа била пријатно изненадена кога издавачот реагирал така.
Ведрана Рудан во еден момент дури размислувала за евтаназија, бидејќи, како што рече, не сакала да умре на рати. „Не сакам да умрам на рати. Сакам евтаназија. Мојот сопруг и јас со години штедевме. Тоа чини 17.000 евра. Одговорив, почнавме да се допишуваме, им кажав на децата и сопругот. Им ги испратив резултатите, ме прифатија, положив, платив членарина. „Потоа побараа повеќе, повеќе наоди, како одминуваше времето, така разбрав… ми рекоа дека 85% од луѓето се откажуваат, те интервјуираат таму… Разбрав дека ќе треба да поминам некое време таму и дека некој член на некој тамошен совет ќе рече дека можеби може да ми се помогне… Станав слаба во меѓувреме и се откажав“, раскажува Ведрана за нејзиното искуство да размислува за евтаназија.
Бидејќи со текот на времето станала послаба поради нејзината болест, и бидејќи сфатила дека ова е многу комплициран и сложен процес за време на кој ќе мора да остане во Швајцарија долго време пред евтаназија и да оди на разни тестови и проверки, таа се откажала од евтаназијата и одлучила да остане со семејството и да се лекува колку што е можно повеќе.
Нејзината вера во луѓето се вратила на онкологијата. Таа зборуваше повеќе од убаво за вработените во тој оддел. „Отидов во болница за да ми помогнат да умрам. И тогаш наидов на ѕид, ми забранија да умрам таму. Ама луѓе, таму… таму работат деца, најстариот од нив можеби има 26 години. Една млада медицинска сестра зборуваше со вената во која требаше да даде лек. Го гледам тоа дете како зборува со таа вена за да и даде живот на болната жена. Навистина ме потресе. „Тоа се деца, прекрасни деца кои служат таму“, рече Ведрана.
„Ме направи среќна што ќе умрам знаејќи дека има добри луѓе таму. Повторно велам тие деца, мизерно се платени, но прекрасни“, продолжи да објаснува таа. Постоењето на добри луѓе е прекрасно сознание за секој човек.
Таа рече и дека медицинскиот персонал работи во лоши услови. „Задоволни сме од платата, бидејќи не живееме, животот ни е болницата“, ѝ открија еднаш медицинските сестри.
На писателот му пречи тоа што луѓето често не успеваат да ја разликуваат реалноста од фикцијата. „Јас сум писателка, дактилографка. И кога пишувам во прво лице за децата, луѓето мислат дека пишувам за моите деца, но тоа не е така. Никогаш не пишувам за моите деца. Така српските таблоиди пишуваат дека син ми не ме посетил шест месеци додека сум болна. Јас сум многу блиска со мојот син, тој ми е лева и десна рака, тој ме создаде мене, тој го создаде мојот блог. Луѓето не знаат како да ја разликуваат реалноста од фикцијата“, објасни Рудан.
„Те интересира мојата смрт, а не јас“, му порача Ведрана на водителот на емисијата Александар Станковиќ и додаде: „Ми се виде многу интересен твојот повик во кој рече дека сите умираме, но дека јас ќе умрам малку побрзо, поради што се согласив да дојдам во вашата емисија“.
Луѓето повеќе ќе се препознаваат во омраза отколку во љубов, објасни Ведрана Рудан. „Љубовта е ретка битка. „Луѓето сакаат да ме читаат затоа што пишувам за омраза, но вистинската љубов е многу ретка“, рече Ведрана, објаснувајќи дека на читателите омразата е попривлечна тема од љубовта. „Поминав 38 години со еден човек кој е мојот живот, но не сакам да пишувам за тоа. Тој и моите деца се мојата љубов“, рече таа. Затоа, ако сме доволно среќни што навистина сме ја нашле љубовта во нашите животи, да ја чуваме како злато.
Ведрана искрено кажа дека не може да живее без она што најмногу го сака, а тоа е пишувањето и читањето. „Чувствувам потреба да пишувам, бидејќи тогаш сум жива, но прстите не ми работат. Тогаш мојот сопруг треба да дешифрира што напишав и што сакам да кажам, а мојот син потоа го става на блогот. Потоа сите го пренесуваат, на моја голема радост. Кога ќе видам како се шири мојот текст, дека луѓето го споделуваат, знам дека сум жива и тоа ме одржува“, објасни писателката.
„На сите луѓе кои мислат дека сум лоша мајка, им велам: „Ебете се“. Слободна сум, тоа најмногу ми замеруваат жените. Имав татко кој беше груб со мене и со сестра ми, но тој беше човек кој беше опседнат со слободата, толку полн со презир, но и со авторитет. „Јас сум како татко ми – опседната со слободата“, рече таа. „Цел живот давам отпор. Горда сум на себе што продавам приказни, но никогаш не сум се продала“, додаде таа.
Таа се осврна и на тешките услови за живот во Хрватска, кои вклучуваат долги и исцрпувачки административни битки за нешто да се заврши, земајќи го за пример инклузивниот додаток за кој во последно време многу се зборува, а кој луѓето го чекаат со месеци. Иронично и на свој уникатен начин, таа и стави до знаење на јавноста дека за се треба да има некаква поврзаност, што на сите им е познато и многу жално, но за жал тоа е така. Оние луѓе кои немаат врска можат да чекаат до недоглед да им се реши нешто, без разлика во која институција е вклучена. Со дозвола, таа во емисијата јавно ги спомна името и презимето на еден нејзин пријател, кој исто така долго време чека одлука за инклузивниот додаток. Ова е чисто понижување на граѓаните.
На крајот од шоуто таа им порача на сите: „Сакам да кажам дека има многу луѓе кои ме сакаат и дека ги сакам. И дека сум бесмртна. „Нека мојата смрт се сфати како одење во област без сигнал.“