Федерален суд денеска привремено ја блокира извршната наредба на американскиот претседател Доналд Трамп со која ќе се елиминираше уставно загарантираното право на државјанство при раѓање.
Федерален суд денеска привремено ја блокира извршната наредба на американскиот претседател Доналд Трамп со која ќе се елиминираше уставно загарантираното право на државјанство при раѓање, без оглед на имиграцискиот статус на родителите.
Окружниот судија на САД Џон Кафенер пресуди во случајот што го покренаа државите Вашингтон, Аризона, Илиноис и Орегон. Овие држави тврдат дека 14-тиот амандман и судската практика на Врховниот суд го вкоренија правото на државјанство при раѓање, пренесува АП.
Овој случај е еден од петте тужби поднесени од 22 држави и бројни организации за заштита на имигрантите низ целата земја. Тужбите вклучуваат лично сведочење од државни обвинители кои се американски државјани по раѓање, како и сведочења од бремени жени кои се плашат дека нивните деца нема да станат државјани на САД.
Наредбата, која Трамп ја потпиша на денот на инаугурацијата, требаше да стапи на сила на 19 февруари. Според една од тужбите, тоа би можело да влијае на стотици илјади луѓе родени во САД. Во 2022 година имало околу 255.000 раѓања на деца на граѓани чии мајки биле илегално во земјата, како и околу 153.000 раѓања на деца со двајцата родители со нелегален статус, според тужбата поднесена во Сиетл.
Во тужбите се тврди дека 14-тиот амандман на Уставот на САД им гарантира државјанство на лицата родени и натурализирани во САД и дека државите го толкуваат амандманот на тој начин повеќе од еден век.
Ратификуван во 1868 година, по Граѓанската војна, амандманот гласи: „Сите лица родени или натурализирани во Соединетите Американски Држави и кои подлежат на нивната јурисдикција, се државјани на Соединетите Држави и на државата во која живеат“.
Наредбата на Трамп тврди дека децата на не-државјаните не се предмет на јурисдикција на Соединетите држави и ги упатува федералните агенции да не го признаваат државјанството за децата кои немаат барем еден родител државјанин.
Клучниот случај во врска со правото на државјанство по раѓање се случил во 1898 година, кога Врховниот суд пресуди дека Вонг Ким Арк, роден во Сан Франциско од кинески имигранти, бил државјанин на САД бидејќи е роден во земјата. По патувањето во странство, федералната влада се обидела да му забрани влез во земјата повикувајќи се на кинескиот закон за исклучување.
Сепак, застапниците на рестриктивните имиграциски политики тврдат дека случајот јасно се однесува на децата на родители кои биле легални имигранти, додека помалку е јасно дали се однесува на децата на родители кои се илегално во земјата.
Извршната наредба на Трамп ги поттикна државните обвинители да ги споделат своите лични искуства поврзани со правото на државјанство со право на раѓање. Јавниот обвинител на Конектикат Вилијам Тонг, кој е роден американски државјанин и првиот кинеско-американски обвинител избран на оваа позиција, рече дека тужбата е лична за него.
„Ова прашање не е предмет на легитимна правна дебата. Но, фактот дека Трамп греши нема да го спречи да им нанесе сериозна штета на американските семејства како моето“, рече Тонг оваа недела.
Една од тужбите против извршната наредба се однесува на случајот на бремена жена, идентификувана како „Кармен“, која не е државјанка, но живее во САД повеќе од 15 години и има барање за виза во процедура, што може да доведе до траен статус на жител.
Лишувањето на децата од „непроценливото богатство“ на државјанство претставува сериозно прекршување“, се наведува во тужбата. „Ова им го ускратува полноправното членство во американското општество на кое имаат право.“
