Коле МАНЕВ

Кирил Ефремов беше, и ќе остане во сеќавањата на сите кој го познаваа, како енергиќен, секогаш насмеан, полн со желба за дружење, вреден и пред се прекрасен  ликовен творец. Во Средното уметничко училиште се запознав со Кирил. Во неговата културна и историска ризница имаше место и добро ја знаеше судбината на тие кои ја имаа доживеано Граѓанската војна во Грција. Со неколкумина од нас кои како ученици во Уметничко училиште бевме скоро дојдени од домовите во поранешните социјалистички земји, ни се обраќаше со ,,Калиман“, изрека која доаѓа од грчкиот ,,Калиманос“ што значи јунаци.

За Кирил Ефремов сите ние за него бевме јунаци. И во Средното училиште и при Ликовната академија во Белград и во Скопје или во Париз со Кирил се обраќавме еден на друг со „Калиман“.

При едно мое престојување во Париз, во Меѓународниот град на уметностите, се симнав до рецепцијата кога тамо го гледам Кирил, со кофер и блок покрај него.

Му пријдов, го запрашав: Калиман кога дојде во Париз?

И Кирил изненаден од моето присуство во Сите де арт, радосен тргна кон мене и се прегрнавме. „Калиман, туку што пристигнав“, ми рече, „имам стипендија од француската Влада за двомесечен престој Париз, во Сите де арт.“

Два месеци во Париз, скоро секој ден бевме заедно, шетавме од една галерија до друга, од еден музеј во друг. При една посета на Лувр, Кирил како и секогаш воодушевен од посетата на Лувр, ми рече:

„Калиман, со себе понесов и неколку мои слики, дали ќе сакаш во еден од наредните денови да одиме во некоја париска галерија и им ги покажеме?“ „Зошто да не!?“, му одговорив.

На островот Ил Сент Луј, кој е спроти Сите де арт, постојат неколку галарии.  Со блокот во рака влеговме во една од галериите. Кирил пристојно го говореше францускиот јазик и без комплекс и се обрати на жената од галеријата:

„Во блокот носам три мои слики, ако имате време дали ќе сакате да ги видите?“

Жената сосема смирено ни вели:

„Работам само со мои сликари, затоа не ќе можам да ги видам вашите слики.“ Кирил се свртува кон мене и ми вели:

„Калиман ја разбрав жената што ми кажа, но те молам бидејќи твојот француски е подобар од мојот, кажи и го на жената следново: Ако некои од нас или било кој друг сликар кој ќе влезе во нејзината галерија стане новиот Пикасо или Ван Гог, дали ќе жали што немала време да ги види сликите на тој кој случајно влегол во галеријата?“

И го соопштив на галеристката тоа што Кирил ми го посочи. Жената стана од столицата и ни рече:

„Имам време и сакам да ги видам вашите слики.“

Откако ги разгледа сликите на Кирил, додаде:

„Сликите ви се добри, но сепак ќе продолжам да работам со моите сликари. Но пред да излезете од галеријата сакам да ви се заблагодарам за советот кој ми го дадовте. Во иднина за секој сликар кој ќе влезе во мојата галерија, ќе најдам време и желба да ги видам неговите слики.“

Со Кирил Ефремов, како претседател на ДЛУМ, со голема изложба во Париз   славевме педесет години од постоењето на Ликовната асоцијација во Република Македонија. Таков беше пријателот и колега Кирил Ефремов-Калиман кој рано не напушти. За сеќавањата кон Кирил Ефремов како прекрасен човек и сликар на иреалното, ќе најдеме време и желба да ги разгледуваме како нови ликовни дела.