Кога размислуваме за средновековните Европејци, обично создаваме слики на луѓе зафатени со вошки, миризливи и опфатени со болести, распрскани во кал и измет. Но, дали е ова вистина? Ако некогаш сте се запрашале дали средниот век бил навистина толку одвратен како што се мисли, ќе погледнеме десет од ужасните навики за кои средновековните Европјани мислеле дека се сосема прифатливи.
1. Штитник на меѓуножјето
Не сите одвратни навики на средновековните Европјани се однесувале на хигиената. Повеќето луѓе би се согласиле дека овој моден тренд денес би се сметал за прилично ужасен! Кога првпат биле измислени, овие штитници служеле за зачувување на скромноста на мажите, бидејќи хулахопките кои се носеле под туниката биле од две посебни парчиња. Како што пократките туники влегле во мода, станало неопходно да се има парче материјал што ќе ја покрие изложената област помеѓу двата дела од хулахопките. За да ги покрие своите „приватни делови,“ мажот прикачувал украсна торбичка или кесичка на тоа место. Сепак, бидејќи средниот век бил обележан со машко-доминирана феудална структура, не поминало долго пред штитниците да се користат за прикажување на брачната плодност на мажите, при што благородниците носеле сè поелаборирани и украсни дизајни.
2. Детски бракови
Иако тие се случуваат и денес, детските бракови биле целосно прифатени и релативно вообичаени меѓу европските благороднички семејства. Семејствата ги договориле браковите, кои вообичаено се користеле за обезбедување политички сојуз меѓу две земји или семејства. Често, младите девојки од благородништвото би биле испраќани од нивните семејства во странска земја, со само неколку слугинки за друштво. Девојчињата се мажеле дури на девет години, иако обично биле во брак со момчиња кои биле во тинејџерски години. Сепак, не било невообичаено една млада девојка да се омажи за значително постар маж. Матилда – ќерката на Хенри II од Англија – била мажена за саксонскиот војвода Хенри Лавот кога имала околу единаесет години, а тој бил во доцните триесетти години. Не биле вообичаени само детските невести. Младоженецот честопати не бил постар од петнаесет или шеснаесет години во многу случаи. Во 1270 година, Елизабета од Сицилија имала околу осум или девет години кога се омажила за идниот Ладислав IV од Унгарија, кој бил околу една година помлад од неа. Општо земено, возраста со која една двојка можела да се венча во средновековно време била прилично мала – дванаесет за жени и четиринаесет за мажи – но всушност само благородните семејства практикувале договорени детски бракови. Повеќето селанки и селани се венчале во доцните тинејџерски години или раните дваесетти години. Иако завршувањето на овие детски бракови не требало да се случи додека девојчето не наполни најмалку петнаесет години, мислам дека сите можеме да се согласиме дека оваа навика сè уште е прилично одбивна според современите стандарди.
3. Консумација на благородниот брак
Зборувањето за благородни бракови нè доведува до уште една чудна, а некои може да кажат и одвратна средновековна навика, онаа на „церемонијата на постелнина“. Повеќето – ако не и сите – благородни бракови беа за сојуз и спојување на две семејства. Како такви, обично било од клучно значење за аранжманот бракот да се докажува за да се спречи можноста за поништување понатаму. Вообичаено, скромноста на двојката била зачувана со помош на завеса на креветот, а „сведоците“ одржувале дистанца на рабовите на собата. Меѓутоа, повремено – кога влогот бил особено голем – самиот чин требало да се случи пред физички сведок до завршување. На повеќето од нас ваквото нешто би им било неверојатно непријатно и срамно, особено со оглед на возраста на многу младенци. Некои дури одбиле да учествуваат во оваа традиција, вклучувајќи го и англискиот крал Чарлс I, кој наводно ја блокирал вратата од неговата спална соба на неговата брачна ноќ. Како што беше кажано, некои благородни парови би ја очекувале и би ја прифатиле оваа чудна традиција. Всушност, тоа можеби било во нивна корист бидејќи никој не можел да оспори дека бебето е легитимен наследник.
4. Справување со отпад
Без соодветно познавање на бактериите, справувањето со отпадот во средниот век било особено одвратно. Ова стана проблем за време на доцниот среден век кога популацијата порасна и градовите станаа преполни. Без внатрешен водовод, повеќето луѓе користеа коморни садови или кофи за да им овозможат да одат во тоалетот внатре, особено ноќе, но тие сепак мораа некаде да се испразнат. Повеќето средновековни градови имаа „куќички“ изградени над огромен канал во кој можеше да се исфрла измет. Во замоците, тоалетите честопати биле градени така што штрчеле од страната на куполата за да може изметот да падне директно во ровот, што не било пријатен мирис во топлите летни денови! Друго решение што го користеле некои градови било изградбата на јавни тоалети на мостовите за отпадот да се одлева во реката. Тоа не било најхигиенски метод, имајќи предвид дека повеќето луѓе ја користеа реката за чистење на облеката и бањање.
5. Паразитски црви
Зголемувањето на човечкиот отпад и живеењето во густо населените области донесе некои очигледни прашања; што можеме да направиме ако не можеме сето тоа да го фрлиме во реката? Па, едно решение беше да се користи како ѓубриво. Градските јами мора редовно да се расчистуваат, а голем дел од отпадот станувало ѓубриво за фармите. Во помалите заедници, коморните садови често се празнале на компостот. Сепак, без современи техники на лекување, ова често доведуваше до појава на паразити во цревата. Истражувачите проценуваат дека околу една четвртина до една третина од средновековните луѓе имале црви во цревата во моментот на нивната смрт. Истото истражување утврди дека оние кои имаат поголема веројатност да страдаат од цревни црви биле фратари. Студијата во Кембриџ покажа дека 58% од фратарите од Августин биле заразени со овие црви, долги од 5 до 30 см, во споредба со само 32% од оние кои се закопани на парохиските гробишта. Истражувачите биле изненадени од наодите бидејќи фратарите всушност имале подобри хигиенски можности од општото население, како што се наменски тоалети и место за миење раце. Студијата заклучи дека тоа е затоа што фратарите се прилично самоиздржливи, одгледувајќи храна за сопствена потрошувачка. Нивната посветеност на градинарството значеше дека фратарите постојано се заразуваа кога го користеа изметот од нивните тоалети за да ги оплодуваат своите овошки и зеленчук!
6. Еден комплет облека
Во денешно време сме навикнати да се пресоблекуваме во салонки или пижами на крајот од денот или кога ќе се вратиме дома од какви било активности на отворено. Со современите техники на изработка на ткаенини, лесно е да се заборави дека, не одамна, сите влакна се предеа и ткаеа рачно. Изработката на ткаенина од растителни влакна и волна била макотрпна, а завршената ткаенина била прилично скапа. Со оглед на тоа што на ткаенината им требало толку време да се направи, вообичаено било најсиромашните селани да поседуваат само еден комплет облека. Овие беа обично слоевити, со волнена облека што се носела преку тенка летна облека во зима. Оваа ограничена гардероба значела дека луѓето работеле, играле и спиеле во единствената облека што ја имале, особено во студените зимски ноќи. Очигледно, тоа значело дека секаква нечистотија ќе се внесе во креветот, но исто така значело дека чистењето на облеката не е редовна појава. Селанството веројатно повеќе ќе си ги чистело алиштата во лето, кога било полесно сушењето на алиштата. Повеќето луѓе, вклучително и селаните, имале два комплети облека — една за секојдневно носење и една за специјални пригоди. Користењето една облека долг период и реткото перење на облеката доведувало до иритации на кожа и наезда од бубачки и вошки.
7. Храна
Додека средновековното селанство било среќно што не гладувало, европските благородници имаа огромен избор на различни јадења за да ги воодушеват и забавуваат гостите за време на раскошните банкети. Тие се натпреварувале во смислување што почудни јадења како печени кокошки кои изгледаат како да се уште живи, печени животни кои „дишат“ оган, живи кокошки што изгледаа како да се печени и пити исполнети со живи птици или жаби.
8. Медицински третмани
Медицината во средниот век се преплетувала со христијанството и многу болести биле објаснувани со грешен живот или небесно влијание, но тоа не ги спречило средновековните лекари да препишат голем број одвратни лекови. Иако се одвратни, многу од овие лекови делуваа, на пример, слузот од полжав за изгореници и изгореници. Англо-саксонскиот лек направен од кромид, лук, бикова жолчка и вино – во моментов се испитува за третман против MRSA бубачка отпорна на антибиотици поради неговите одлични антибиотски својства. Другите рецепти се малку почудни, вклучувајќи палење и удирање на був и мешање со маснотии од свињи како лек за гихт; излупена и издлабена мачка наполнета со маст од еж, маснотии од мечка и смоли за инфекција на грлото; и крварење на пациент за да се излечи нерамнотежа во крвта.
9. Лична хигиена
Нивоата на лична хигиена во средновековниот период варирале од личност до личност, но тие несомнено не биле ни блиску до денешните стандарди. Како прво, водата морала да се носи од бунари и потоци, што значи дека миењето било генерално значителен напор. Миењето во топла вода било уште поголем напор. Капењето било луксуз што не си го дозволуваа многумина и обично се состоело од човек клекнат во буре кој истура бокал со топла вода врз себе за разлика од кралевите кои дури и граделе посебни бањи што им овозможувале да ги поканат своите колеги благородници да им се придружат.
Во средниот век вообичаена мисла била дека премногу миење, особено со топла вода, може да го ослабне телото. Бидејќи повеќето селани работеле на полињата, миењето на нечистотијата веројатно било вообичаено, но без знаењето за бактерии, тоа обично било површно.
Во домот, бубачките и вошките биле многубројни, бидејќи постелнината направена со трева и слама направила удобен дом за неколку несакани посетители. И на подовите било расфрлано трски и слама, но бидејќи само горниот слој се менувал редовно, свежиот слој би криел мноштво одвратни течности и нечистотија. Спротивно на популарното мислење, средновековните Европјани ги чистеле забите но не четкале толку редовно како денес.
10. Детергент од урина
Значи, вие сте средновековен селанец кој не се пресоблекувал со месеци и конечно е доволно топло за да се исперат алиштата. Убаво ќе ги исперете, нели? Без машина за перење, перењето алишта било макотрпна работа. Тоа обично вклучувало перење на алиштата во реките (се надеваме подалеку од тоалетите на мостовите).
Со оглед на тоа што облеката станувала прилично валкана – и бидејќи сè уште не било измислено средство за отстранување дамки, средновековните Европјани ги натопувале своите алишта во амонијак за да ги избелат дамките. А амонијакот го добивале од урината.
Овој трик не го користеле само средновековните Европјани; урината се користела за перење ткаенина уште од антички Рим. Откако ќе ги натопите алиштата во урина, ќе ги однесете на добро перење, понекогаш користејќи домашен сапун од пепел. По темелно чистење, тие се оставаат да се исушат на сонце. Откако ќе се исушат, можете повторно да се облечете, знаејќи дека следниот ден за перење алишта е веројатно за неколку месеци!