Еден човек пристигнува од долго патување во својот нов дом во Дрезден. Поминаа осум години од крајот на Втората светска војна и овој град, за жал, познат по еден од најлошите воздушни напади во историјата, беше заробен на источната страна на Железната завеса во раните години на Германската Демократска Република. И покрај тоа, овој град ќе стане дом на еден од најзапаметените ликови од Втората светска војна: некогашниот фелдмаршал Фридрих Паулус, генералот кој ја предаде 6-та армија во Сталинград, настан кој означи пресвртница во историјата од Втората светска војна. Но, што се случи со Паулус откако се предаде во тој далечен град на брегот на Волга?

Мислам дека кога за прв пат се проучува Втората светска војна, не може да не се спомене битката кај Сталинград и тој генерал/маршал кој излезе од неа поразен, предавајќи цела војска. Според таа идеја, тогаш разбираме дека Фридрих Паулус е човек со тежок товар на рамениците. Неговото име е и засекогаш ќе биде поврзано со Сталинград. Битката за тој град на Волга доведе до смрт на речиси два милиони луѓе. Неговата 6-та армија, за која Хитлер еднаш рекол дека може да го „освои небото“, имала 91.000 живи војници кога Паулус решил да се предаде, од кои само 6.000 го преживеале советското заробеништво. Со сето ова, зошто Паулус, откако беше ослободен од заробеништво, реши да остане под советска контрола сакајќи да живее во ГДР?

На 31 јануари 1943 година, кога беше неизбежен крајот на битката кај Сталинград, Хитлер го унапреди Паулус во фелдмаршал, што на крајот беше имплицитна покана да се самоубие, под идејата дека ниту еден германски фелдмаршал никогаш не бил заробен жив. Но, на крајот, Паулус го избрал животот и истата вечер дозволил да биде заробен на неговото последно командно место. Тоа беше прв и последен пат тој да не го послуша својот ценет Фирер. Следниот ден советските генерали го извршија првото испрашување. Снимките од ова го обиколија светот. Тоа беше огромна психолошка пресвртница на војната.

По потпишувањето на предавањето, Паулус го започна своето долго патување до заробеништво, но како што претходно беше договорено, му беше дозволено да оди со неговите лични предмети и со сопствен автомобил. Зад својот грб остави на судбина 91.000 војници кои се уште беа живи по крвавата битка, иако тие би сакале да загинат во таа студена зима, бидејќи нивното мачеништво само што започна. Дури и нивното долго патување до логорите за воени заробеници во Сибир значеше смрт за многу од нив.

Во меѓувреме, Паулус беше испратен во специјален логор на околу 300 километри од Москва и беше ставен под надзор од НКВД, која редовно составуваше досиеја за неговиот политички став. Кога заврши Втората светска војна, Советите го користеа како ѕвезден сведок на Нирнбершкиот процес, а она што тој ќе го открие против својот некогашен Фирер беше изненадување за сите. Но, како дојде до оваа изненадувачка промена од генерален лојален на Хитлер до сега да биде негов суров критичар?

Излегува дека до времето на судењата, Паулус веќе бил затвореник на Советите три години. Во текот на тие години, Вилхелм Пик, германски комунистички политичар кој успеал да побегне од Германија и да се засолни во СССР пред војната, бил еден од креаторите на она што ќе стане познато како НКФД, специјален комитет составен од германски војници и офицерите заробени за да се борат против Хитлер и националсоцијалистите. За време на разговорот меѓу двајцата, Паулус го признал своето разочарување од Хитлер, но инсистирал дека, како војник, мора да се покорува во сите околности, па затоа категорично одбил да помогне во формирањето и интегрирањето на овој комитет. Сепак, неуспешниот обид за атентат врз Хитлер во јули 1944 година го промени неговиот ум. Меѓу заговорниците предводени од полковникот Клаус фон Штауфенберг, имало многу кои тој, како воен човек, ги ценел и почитувал. Фелдмаршалот, кој му бил толку лојален на Хитлер, конечно сфатил дека Германија е на работ на колапс. Така сега и тој застана на страната на отпорот против Хитлер и заедно со другите заробени генерали повика на негово соборување. Иако тоа не промени ништо во текот на војната, Паулус сега сакаше да обезбеди мирна иднина за Германија, поинаква од онаа што некогаш ја замислуваше.

Имајќи го тоа на ум, и со крајот на војната, Маршалот се вратил на германска почва во 1946 година по четири години во Советскиот Сојуз за да сведочи во Нирнберг, каде што го признал своето соучесништво во планирањето на операцијата Барбароса. Како награда, Советите му ветија дека по неговото појавување пред Трибуналот, ќе му биде дозволено да комуницира со семејството, нешто што му беше забрането да го прави во текот на тие четири години во заробеништво. Притоа, Паулус беше предодреден да ја одобри криминалната природа на Барбароса, откако тој веќе доброволно го признал своето соучесништво во планирањето на операцијата.

Судија (на англиски): „Се колнам во Бога“.

Паулус (на германски): „Се колнам во Бога“.

Судија (на англиски): „Семоќниот и сезнаен“.

Паулус (на германски): „Семоќниот и сезнаен“.

Судија (на англиски): „Дека ќе ја кажам чистата вистина“.

Паулус (на германски): „Дека ќе ја кажам чистата вистина“.

На обвинителна клупа, Херман Геринг внимателно го слушаше, кого Паулус го обвини дека е главен виновник за Сталинград, бидејќи му ветил дека ќе ја снабдува неговата 6-та армија од воздух за да не подлегнат, што никогаш не се случи.

На прашањето дали ги препознава планерите на операцијата Барбароса. Паулус: „Од обвинетите, колку што беа во моето видно поле, првите воени советници на Хитлер: Ова е началникот на високата команда на Вермахт: Кајтел. Началникот на командата на Вермахт: Јодл. И Геринг, во неговиот својство на Рајх Маршал“.

Фридрих Паулус беше првиот воен планер кој му ја кажа на светот вистината за германската криминална политика на освојување и во исто време го призна сопственото соучесништво. Како последица на неговото признание, тој доби коментари од дел од обвинетите дека го нарекуваат предавник, а тоа дојде и од некои ветерани од Сталинград:

Ерих Буркхард, германски војник во Сталинград: „Зборува ѓубре! Со еден збор. Ние двајцата бевме војници кои се заколнавме, и одеднаш тој е против Хитлер…“

Вкрстеното испрашување пред Трибуналот бараше многу повеќе од Паулус, бидејќи тој веќе го ставаше своето име и чест на линијата, но сепак, тој на крајот ја откри позадината на воените планови на Хитлер. До тој момент од неговиот живот, тој беше рамнодушен на сè, бидејќи единственото нешто што копнееше пред се друго беше повторно да ги види сопругата и семејството. Но, ова не требаше да биде…

По неговото учество во Нирнберг, Советите решија да го вратат во Москва, што беше многу тежок удар за него. Беа потребни седум години и смртта на Сталин пред тој да може да се врати во Германија во 1953 година за да се состане со своето семејство. Кога повторно стигнал дома, дознал дека еден од синовите и зетот биле убиени во војната. СС го уапсиле неговото семејство во 1944 година поради нивните пораки против Хитлер. Неговата сакана сопруга Елена оттогаш била тешко болна. Таа почина во 1949 година без повторно да го види својот сопруг.

И покрај тоа, маршалот поразен кај Сталинград решил да не оди во Западен Берлин или да ја види својата ќерка во Баден-Баден, но избрал да се насели во Дрезден во Источна Германија. Некои историчари веруваат дека по повеќе од десет години во Советскиот Сојуз, Паулус можеби усвоил погрешна слика за ФРГ, управувана од Америка. Покрај тоа, повеќето водечки германски генерали се засолниле таму, па тој исто така се плашел од постојани критики и малтретирање. Од своја страна, ГДР беше многу заинтересирана за него бидејќи сакаше да има корист од неговиот конзервативен став и неговото име ќе послужи како политички поттик за новосоздадената држава. Но, во исто време му се посомневале. Од самиот почеток тој бил под постојан надзор од страна на Штази и добивал заканувачки писма и од Западот и од неговиот блок со пораки како „Смртта ти припаѓа тебе колку и на мојот татко“ или „Водевте илјадници животи на смрт без каење“. Во текот на следните месеци, властите на ГДР почнале да бидат подобронамерни кон него. Неговата ќерка Олга и неговите внуци добиле дозвола да ја преминат границата за да бидат со него. Со оваа помош, тој можеше да ја изживее посакуваната семејна среќа.

Во 1954 година, во замена за помош од Источна Германија, Паулус беше еден од говорниците на меѓународната прес-конференција во Берлин, негово прво појавување во јавноста по Нирнберг. Раководството на Источен Берлин го користеше како политичко оружје за време на Студената војна за да го промовира обединувањето на двете германски држави во единствена неутрална држава под советско влијание. Но, она што се очекуваше да биде голем говор за повторно обединување, заврши како враќање во неговото минато. Повторно, станува збор за Сталинград и неговата одговорност за судбината на германските војници во советско заробеништво. На крајот, Паулус го немаше очекуваното влијание врз германското општество. Неговото учество на конференцијата беше тотален неуспех. Сè што му остана беше неговата судбоносна тема: Сталинград.

Поранешниот маршал сакал да продолжи да се обидува да го промени својот имиџ и да си ја врати честа. Длабоко во себе сакал да си ја олесни совеста, но веќе не можеше ни тоа да го прави. Од средината на 1955 година, тој боледувал од ретка и неизлечива мускулна болест која доведе до целосна парализа на телото. Фридрих Паулус почина во Дрезден на 1 февруари 1957 година на 66-годишна возраст, случајно, истиот ден тој беше заробен во Сталинград четиринаесет години претходно. Германската Демократска Република му направи државен погреб. Човек одбележан со контроверзии до крај. Без разлика дали се сметаше за херој, предавник, опортунист или обичен пион на Студената војна, неговото име опстојува до ден-денес. Неговата и судбината на десетици илјади луѓе под негова команда остануваат поврзани до ден-денес; поврзани со далечен град на брегот на Волга.