Корона кризата го намали прометот во продавниците, така што Хрватската стопанска комора очекува дека трошењето за време на празниците оваа година ќе биде за петтина пониско отколку во декември минатата година, пишува загрепски Индекс.

Минатиот декември потрошивме околу 15,8 милијарди куни, што е за една милијарда куни повеќе отколку во декември 2018 година. (1 куна = 0,13 евра) Сепак, годинешниот пад од околу 20 проценти значи дека ќе оставиме до три милијарди куни помалку во продавниците. Сепак, се чини дека Хрватската стопанска комора сè уште се обидува да биде пооптимистична, па затоа вели дека во декември 2020 година, потрошувачката може да се очекува да биде на ниво од декември 2017 година.

Се враќаме во 2017 година

„Со овој пад поради короната, практично се враќаме на нивото на потрошувачка од 2017 година, кога таа изнесуваше 13,8 милијарди куни“, изјави неодамна шефицата на Одделот за трговија на Хрватската стопанска комора Томислава Равлиќ.

„По првиот бран и локдаунот, видовме пад од околу 2,5 проценти и мислевме дека доаѓаат подобри денови. Меѓутоа, епидемијата ескалираше токму во овие месеци кога продавниците работат најдобро. Затоа, овој декември нема да ги оправда очекувањата, но нема да биде ниту катастрофален. Падот ќе биде помеѓу 10 и 20 проценти, во зависност од видот и локацијата на продавницата. Ќе биде малку потешко за непрехранбениот сегмент бидејќи храна и пијалоци ќе се купуваат без оглед на околностите“, рече Ивица Катавиќ, претседателка на Здружението за трговија при Комората.

Купуваме помалку подароци

Според проценките на ХСК, може да се очекува пад на продажбата во сите категории производи. Тука треба да потсетиме дека за Божиќните и Новогодишните празници најчесто купуваме играчки, козметика, облека, обувки, апарати и книги, како и деликатесни прехранбени производи. Сепак, пандемијата на коронавирус ги смени и навиките на потрошувачите, така што, комората посочува, се појавија некои други, нови трендови во купувањето.

„Отежнатата мобилност, делумното заклучување и ограничениот број клиенти во продавниците доведоа до промени во приоритетите кога станува збор за видот на производи што ги купуваме“, рече Равлиќ и додаде дека е тешко да се процени што ќе има под новогодишните елки оваа празнична сезона.

Расте онлајн продажбата

Сепак, пандемијата на коронавирус стимулираше еден сегмент од трговијата. Станува збор за трговија преку Интернет и пошта, која во октомври, според државната статистика, пораснала за повеќе од 18 проценти на годишно ниво, додека нејзиниот раст во првите десет месеци изнесува 12 проценти во споредба со истиот период минатата година.

И трговците и аналитичарите предупредуваат дека пандемијата на коронавирусот значително ќе ја намали празничната потрошувачка, како во Хрватска, така и во остатокот од светот. Како главни причини ги наведуваат ограничувањата наметнати на продавниците во рамки на епидемиолошките мерки кога станува збор за бројот на клиенти, но и стравот на луѓето од неизвесна иднина. Дотолку повеќе што расте бројот на невработени, а платите на некои вработени се веќе намалени.

Трговците очекуваат пад на прометот за празниците до 30 проценти

„Лично, мислам дека падот на празничната потрошувачка ќе биде уште поголем, до 30 проценти. Нема туристи овој декември, а луѓето ги напуштаат градовите се помалку или помалку одат во викендички отколку во претходните години. Покрај тоа, веднаш штом се спомене криза, тие се свртуваат кон штедење, а не кон потрошувачк “, изјави за Индекс директорот на продавницата Лониа, Драго Муњиза.

Тој додава дека најмал пад може да има продажбата на храна, околу 10 проценти. Причината не е само што треба да се купи храна, туку и затворени ресторани и кафулиња, што сепак може да насочи повеќе пари до продавниците за храна.

Сите го чекаат Велигден, надевајќи се дека дотогаш состојбата со круната ќе се подобри

„Намалувањето  празничната потрошувачка оваа година е сигурно. Мерките против короната ја ограничуваат работата на продавниците, а оваа година во декември немаме туристи. И, луѓето штедат сè повеќе”, изјави за Индекс независниот економист Горан Шаравања.

Во таква ситуација, трговците немаат друг избор освен да се обидат да преживеат барем до Велигден. Имено, тие се надеваат дека состојбата со пандемијата на коронавирусот може да се подобри до пролет.

Сепак, трговците на мало нема да ја паметат оваа година по добро, на што доволно укажува и прогнозата на Хрватската стопанска комора за падот на прометот во трговијата на мало во 2019 година за седум до девет проценти. Но, некои економисти стравуваат дека падот може да биде уште поголем, имајќи предвид дека дури и некој вид летна туристичка сезона не успеа да ги врати негативните трендови во трговијата.