Младите и сиромашните во Србија, Косово и Албанија одат во далечните периферии на градовите или ги напуштаат градовите затоа што не се во можност да платат за наем или да купат станови, пишува во анализа бриселската веб-страница „Еуобсервер“.

Во исто време, Европската комисија започна програма со земјите-членки на ЕУ за изградба на голем број субвенционирани социјални станови и барем дел од значително поевтините станови на пазарот што е можно поскоро, поради кризата на неразумниот, во многу случаи чисто шпекулативен, раст на цената на становите и кириите во ЕУ.
За таа цел, беше формирана посебна работна група на ЕК, при што беше објаснето дека овој сè потежок социјален проблем е забележан и при изборот на граѓани на изборите во земјите на Унијата, особено кога станува збор за зголемување на популарноста на крајно десничарските партии.

Во Србија, Албанија и Косово, категоријата евтини социјални станови практично не постои, а младите луѓе и оние со просечни плати не можат да преживеат во градовите поради скокот на кириите и цените на новоизградените станови, па затоа или живеат со своите родители или се иселуваат, според анализата на „Еуобсервер“.
А во ЕУ, како што е наведено, најмалку десет проценти од луѓето мора да издвојат 40 проценти од својот приход за кирија или заем за минимално прифатливи станови.

Во Србија, Албанија и особено во Косово, младите и сиромашните слоеви на населението, се додава во статијата, би морале да потрошат повеќе од половина од просечната плата за да живеат во еднособен стан.

ЕК заклучи дека кризата со домувањето достигна сериозна граница, а специјалниот европски комесар за домување и енергетика, Ден Јергенсен, кој беше назначен оваа година, изјави дека „пристапот до домување стана еден од најголемите проблеми на Унијата… бидејќи голем број луѓе немаат пристап до пристојно домување и достоинствен живот“.
Исто така, се покажа дека не само просечната плата е важна за трошоците за домување, туку и „медијалната нето плата“ која ја покажува реалната способност за плаќање и е секогаш пониска од статистички просечната плата.

Аналитичарите на „Еуобзервер“ се повикуваат на ова и наведуваат дека во Србија во декември 2024 година, просечната плата била 837 евра, но медијалната плата била 667 евра, додека изнајмувањето стан со една соба во центарот на Белград чини помеѓу 600 и 1.200 евра. Во предградијата на Белград, треба да платите помеѓу 300 и 650 евра за стан со една соба, како што покажуваат податоците од светската база на податоци „Нумбео“ за трошоците за живот.

Според статистичката агенција на ЕУ „Евростат“, прифатливата цена на домувањето не смее да надмине 40 проценти од приходот на домаќинствата.
„Еуобсервер“ истакнува дека за изнајмување на еднособен стан во предградие на Приштина мора да се издвојат најмалку 225 евра, а во центарот 300 евра. Тоа исто така укажува дека просечната плата во Косово била најниска во регионот, со 552 евра во декември 2024 година.
„Албанија е помеѓу Белград и Приштина во однос на просечниот месечен приход“, се додава во анализата и се вели дека просечната месечна плата во Албанија е околу 30 проценти пониска отколку во Србија.
Изнајмувањето на еднособен стан во Тирана чини помеѓу 500 и 900 евра месечно во центарот, додека на периферијата на градот се движи помеѓу 350 и 500 евра.