Историските штрајкови на медицинските сестри од NHS во Обединетото Кралство поради платите и работните услови ја отсликуваат борбата на многу здравствени работници во другите европски земји, пишува Еуроњуз во своето истражување за платите на медицинските сестри во земјите на ЕУ плус Турција и Обединетото Кралство.

Медицинските сестри во Англија во мај го одржаа својот најголем штрајк досега во понеделник, при што штрајкот за првпат влијае на интензивната нега, собите за итни случаи и одделенијата за рак како дел од спорот за платата.

Здравствените синдикати, министрите и шефовите на Националната здравствена служба (NHS) се сретнаа за да разговараат за понудата на владата за зголемување на платите од 5 отсто за 2023-2024 година и паушална сума од најмалку 1.655 фунти (1.884 евра) за дополнување.

Синдикатите велат дека платите, особено во јавниот сектор, се намалени во изминатата деценија, а кризата на трошоците на животот поттикната од двоцифрената инфлација остави многумина со потешкотии да ги плаќаат своите сметки.

Годишните бруто-плати на болничките медицински сестри во Обединетото Кралство се зголемија за 10 отсто номинално, но се намалија за 6 отсто во реална смисла помеѓу 2010 и 2019 година, според податоците објавени од Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).
Обединетото Кралство не е единствената земја во која здравствените работници штрајкуваа.

Во Шпанија, илјадници од здравствениот персонал, вклучително и лекари кои работат во службите за итни случаи, штрајкуваа во ноември. Покрај значителното зголемување на нивните плати, тие побараа повеќе персонал и повеќе ресурси.

Во Франција, здравствените работници се приклучија на протестите во неколку градови минатиот јуни со слични барања.

Во Турција минатата година здравствениот персонал штрајкуваше за подобри плати и услови за работа. Тие излегоа на улиците во неколку турски градови во јули за да повикаат на поголема акција за да се спречи насилството откако кардиолог беше застрелан од роднина на пациент.

Според Турското лекарско здружение, илјадници турски лекари ги напуштиле своите работни места за да работат во странство во изминатата деценија. Тие најмногу претпочитаат да се преселат во западните земји, особено во Германија.

Здравствениот персонал, особено болничките медицински сестри, работеа непрестајно за време на пандемијата COVID-19. Во многу европски земји тие бараат подобри плати, подобри работни услови и повеќе ресурси.

Колку се платени медицинските сестри во Европа? Кои земји најмногу и најмалку ги плаќаат медицинските сестри и колку се промениле платите на медицинските сестри во последната деценија?

Има значителни разлики во платите на медицинските сестри низ Европа.

Во 2020 година или најблиската година со достапни податоци, официјалните годишни бруто плати во болниците се движеа од околу 11.880 евра во Литванија до 101.151 евра во Луксембург, според ОЕЦД. Податокот вклучува 25 европски земји.

Годишни бруто плати на медицинските сестри (2020)

Покрај Луксембург, годишната бруто-почетна плата беше над 50.000 евра во седум земји. Германија (46.829 евра) и Велика Британија (42.588 евра) не се меѓу нив, според податоците на ОЕЦД.

Медицинските сестри во Франција и Италија заработуваат половина од тие во Белгија и Швајцарија
Годишната плата за медицинска сестра во Франција (35.531 евра) или Италија (29.222 евра) била помалку од половина од годишната плата во Белгија (72.508 евра) и речиси точно половина од онаа во Швајцарија (70.965 евра).

Со најниски плати за медицинските сестри, по Литванија (11.880 евра) следат Турција (12.172 евра) и Летонија (13.551 евра).

Паритет на плати и куповна моќ

Рангирањето се менува кога ги гледаме платите во однос на паритетот на куповната моќ (ППП). ЈПП е показател за разликите во нивото на цените.

Со други зборови, открива колку валутни единици чини одредена количина на стоки или услуги во различни земји.
Употребата на ЈПП може да го „елиминира ефектот на разликите во нивото на цените меѓу земјите“, според Еуростат бидејќи може да се користи како вид на стапка на конверзија на валути за претворање на расходите изразени во национални валути во вештачка заедничка валута.

Во 2020 година, платите на медицинските сестри засновани на ЈПП се движеа од 18.700 евра во Литванија до 66.800 евра во Луксембург. Просекот меѓу 20 земји на ЕУ беше 35.300 евра. Иако разликите во ЈПП меѓу земјите се потесни во споредба со разликите во номиналните плати, тие сепак значително варираат.

Белгија (62.300 евра) и Холандија (50.600 евра) го следат Луксембург во однос на највисоките плати засновани на ЈПП. На дното, по Литванија се Латвија (18.800 евра) и Португалија (21.400 евра).

Годишни бруто плати на медицинските сестри во однос на паритетот на куповната моќ (2020*)

Во Финска (31.200 евра), платата на медицинските сестри заснована на ЈПП беше пониска од просекот на ЕУ.
Неверојатно, Турција (31.700 евра) имаше повисока плата за медицински сестри заснована на ЈПП од неколку земји на ЕУ како Финска, Италија и Грција.

Медицинските сестри се платени помалку од просечната плата во Франција

Односот на платите на медицинските сестри и просечните плати во секоја област е исто така корисен индикатор. Просечната плата во една земја се заснова на вкупните исплатени плати и просечниот број на вработени во вкупната економија.

Во 2020 година, односот на платата на медицинската сестра до просечната плата варира од 0,88 во Литванија до 1,58 во Белгија. Тоа значи дека медицинските сестри во Белгија заработуваат 1,58 пати повеќе од просечната плата во земјата. Овој сооднос беше 1,2 во просек за 20 земји од ЕУ.

Во Финска, Латвија, Франција, Швајцарија и Литванија, медицинските сестри се платени помалку од просечната плата во земјата. Односот на платата на медицинската сестра со просечната плата беше 0,91 во Франција и 0,88 во Швајцарија. Соодносите беа повисоки во Шпанија (1,5), Чешка (1,42) и Полска (1,36).

Сооднос на платите на медицинските сестри со просечната плата

Како се променија платите на медицинските сестри во последната деценија?

Номиналната промена на годишните бруто плати на медицинските сестри меѓу 2010 и 2020 година беше највисока во Исланд, каде платите се зголемија за 123 отсто во последната деценија. Номиналната промена се однесува на вредностите добиени кога не се зема предвид инфлацијата.

Некои земји-членки на ЕУ, како Унгарија (104 отсто), Естонија (94 отсто), Чешка (92 отсто) и Словачка (91 отсто), исто така забележаа драматично зголемување во овој период.

Номинални промени на платите на медицинските сестри во евра помеѓу 2010 и 2020 година

Платите на медицинските сестри паднаа во три европски земји меѓу 2010 и 2020 година: Норвешка (1 отсто), Италија (4 отсто) и Грција (16 отсто). Во Норвешка намалувањето е предизвикано од промените на девизниот курс.

Промена во реална смисла: пад во Обединетото Кралство и стагнација во Франција

Промената во реална смисла е позначајна бидејќи ја зема предвид инфлацијата. Меѓу деветте избрани земји, платите се зголемија во седум земји во реални услови помеѓу 2010 и 2020 година (Унгарија, Словачка, Полска, Чешка, Холандија, Шпанија и Белгија). Сепак, тие се намалија за 6 отсто во Обединетото Кралство во овој период (2010-2019) и не се променија во Франција.

Промени во платите на медицинските сестри во реални услови помеѓу 2010 и 2020 година

Подетален поглед на Обединетото Кралство

Кога ќе погледнеме повнимателно во Обединетото Кралство, бројките покажуваат како платите на медицинските сестри се намалија во реални услови, додека номиналните плати се зголемија помеѓу 2010 и 2019 година.

Номиналната плата и реалната плата во 2010 година беа еднакви на 100 поени. Номиналната плата потоа постојано се зголемуваше, достигнувајќи 110 поени во 2019 година. Но, земајќи ја предвид инфлацијата, платата во реална основа постепено се намалуваше до 2017 година, достигнувајќи 93 поени, а во 2019 година се зголеми за само еден поен.

Годишни бруто плати на медицински сестри во Обединетото Кралство: Номинална плата и плата во реални услови

Оваа бројка открива дека годишните бруто плати на болничките медицински сестри во Обединетото Кралство се зголемиле за 10 отсто во номинална смисла, но паднале за 6 отсто во реална смисла помеѓу 2010 и 2019 година.

Платите на медицнските сестри во РМ се движат меѓу 30 000 и 44 000 денари.