На Велики понеделник одбележуваме осум библиски настани: четири од Стариот и четири од Новиот завет. Велики понеделник е: ден на Јосиф, намразениот од браќа си; ден на пророчките виденија; ден на маките во ропството и ден на праведниот Јов; како и: ден на бесплодната смоква, неправедните лозари, за крајот на светот и очистувањето на храмот. Сите денови од Страдалната седмица се нарекуваат „Велики“, заради величието на настаните што се празнуваат во тие дни. Тоа се најтешките денови и најисполнети со молитви и богослужби. Во првите три дена (Велики понеделник, Велики вторник и Велика среда) низ богослуженијата, верниците се подготвуваат за сеќавањата на Христовите страдања. Трите дена се посветени на последните беседи и поуки на Господа Исуса Христа кон апостолите и кон луѓето.
Светата Црква определила во овие три дни, на богослужбите (часовите) да се прочита целото Четвороевангелие. Тоа има за цел да ни покаже дека Господ Исус Христос со Својот богочовечки живот на земјава, со сè што учел и правел, им се покажал на луѓето дека е вистински Бог и вистински Човек, односно Богочовек и затоа Неговите страдања се спасителни за нас. Во овие денови треба да ја сфатиме големата трогателност и да ја разбереме нашата гревовност. Да се смириме и скрушено да се покаеме и да се помолиме. На светиот и велики понеделник, се сеќаваме, на од Господа проколнатата исушена смоква. Почнуваат светите страдања на нашиот Господ Исус Христос, а пред тоа, како на Негов праобраз, се сеќаваме на прекрасниот Јосиф. Јосиф беше син на патријархот Јаков, син којшто му го роди Рахила. Омразен од своите браќа, заради некои сновиденија, Јосиф прво бива фрлен, од нив, во длабока јама, за потоа браќата, со крвавата облека, да го мамат татка си, дека Јосифа го растргнале ѕверовите.
Патем, за триесет сребреници Јосиф бива продаден на Исмаилќаните, коишто повторно го препродаваат на Петефриј, управникот на евнусите кај египетскиот цар – фараонот. Кога фараоновата госпоѓа безумно се нафрлила на целомудрениот младич Јосиф, тој, несакајќи да направи безаконие, побегнал, оставајќи ја својата наметка. Таа го наклеветила пред господарот, и Јосиф бива фрлен во окови и мрачен затвор. Потоа, поради толкувањето на соништата го изведуваат од затворот, го претставуваат пред царот, и Јосиф постанува господар на сета египетска земја. На крајот, при продавањето на пченицата, им се открива на своите браќа и благочестиво проживувајќи го целиот живот, умира во Египет, бивајќи сметан, покрај другите доблести, и за голем во целомудреноста. Тој е праобраз на Христа, бидејќи и Христос страда од
Неговите соплеменици, ученикот го продава за триесет сребреници, го фрлаат во темна, мрачна јама – во гроб, од кадешто самовласно станувајќи, се зацари над Египет, т.е. над секој грев, и целосно победувајќи го, владее над целиот свет и според човекољубието нè искупува со таинственото давање пченица (леб), предавајќи се Самиот Себеси за нас и хранејќи нè со лебот небесен – Своето животоносно Тело. Од тие причини, сега се спомнува прекрасниот Јосиф.
Заедно со тоа се сеќаваме и на исушената смоква од светото Евангелие, бидејќи божествените Евангелисти, токму Матеј и Марко, говорат за тоа веднаш после спомнувањето на гранчињата. Таинственото толкување на Исидор Пелусиот е дека смоквата е дрвото на непослушанието, чиишто листови престапниците ги употребиле за покривање. Причината за споредбата на гревот со смоквата е очигледен, бидејќи и гревот дава пријатно задоволство – гревовна наслада, но потоа доаѓа – горчината на совеста. Всушност, отците тука го ставаат расказот за смоквата заради умиление, како и расказот за Јосиф – бидејќи е праобраз на Христа. (Неплодна) смоква е секоја душа на којашто ѝ е туѓ секој духовен плод, којашто Господ наутро, т.е. после овој живот, не наоѓајќи се Себе во неа, ја исушува со клетва и ја фрла во оган вечен – и таа постанува како некаков исушен столб, којшто ги застрашува оние, коишто не донесуваат плодови достојни на доблести.
Всушност, смоквата ја претставува и секоја христијанска душа без плодови: која не принесува плод на покајание, вистинска вера и добри дела.
Во богослужбената песна се вели: „Да се плашиме, браќа, од казната на исушената смоква поради неплодност, и да Му принесеме на Христа плодови достојни…“Амин
