За оние од нас на кои веќе им побеле косата, толкувањето и вреднувањето на сегашноста со вкус на носталгија секогаш ќе делува попријатно. Но, во Приднестровие, тоа заборавено мало катче од Источна Европа, кое се чувствува како временска машина, тоа чувство е уште повеќе засилено, оставајќи ги зад себе минатите идеологии и копнежот за тоа како би било да се изгради живот на такво место.

Самопрогласената Република Транснистрија или Приднестровие, е една од оние де факто републики што се појавија по падот на советскиот блок. Од 1990 година ова место ја прогласи својата независност, но во реалниот свет единственото признание што го добива е од сопствените жители.

Со население од околу половина милион, Приднестровие се чувствува како брод што плови. Нејзината екипа е прилично хомогена, со субјективна мешавина на култури. Рускиот е несомнено лингва франка и заеднички именител, но, се разбира, за остатокот од светот, Приднестровие не е ништо друго туку продолжување на Молдавија, а последната земја која реши да раскине со своето советско минато.

Животот во Приднестровие е жонглирање на различни идентитети. Младите понекогаш се чувствуваат повеќе како Руси отколку локалните граѓани; имаат повеќе пасоши отколку пријатели. Она што навистина ја држи будна локалната младина не се суптилностите на идентитетот, туку предизвикувачките реалности на секојдневниот живот. Невработеноста стана несакан придружник, а можностите за образование се ретки. Транснистриските дипломи се безвредни; многу студенти ја напуштаат земјата и заминуваат во Молдавија или Русија, кои се единствените земји што ги прифаќаат. Всушност, миграцијата не ги засега само младите луѓе. Помеѓу 1989 и 2014 година, населението на Приднестровие се намали од 750.000 на помалку од половина милион жители – главната причина е недостатокот на вработување.

Додека младите луѓе наоѓаат и постигнуваат деликатна рамнотежа помеѓу нивната љубов кон својата татковина и немирот за подобра иднина, енклавата на поранешната советска атмосфера се држи до своите симболи и споменици со речиси трогателна посветеност. Длабоката поврзаност на жителите со нивното црвено минато е извонредна – вистинска и носталгична љубов кон она што биле.

Платите според едни извори се околу 200 долари, според други, меѓу 200 и 400 евра,а во приватниот сектор се повисоки. Пензиите се околу 100 долари.

Ја прашавме Марија, млада жена, како ја гледа националната иднина. Одговорот беше украсен со продорен и напорен поглед: „Сакам да ги повикам луѓето да дојдат овде, да дојдат и да видат каква е мојата земја“. Родена во 1992 година, Марија припаѓа на генерација која ја познава само државата Приднестровие, територија официјално под контрола на молдавските власти, која е родена во 1990 година од пепелта на СССР, но е де факто независна и финансиски поддржана од Русија. Марија, брилијантна студентка по литература, можеше направи како сите нејзини другарки и да замине да ги заврши студиите во странство, но донесе друга одлука, да остане и да отвори сопствен бизнис, кој напредува од минатата година, берејќи јагоди и продавајќи ги на локалниот пазар.

Пред да падне железната завеса, Приднестровие беше миленикот на Молдавија, со извонреден животен стандард. Електричната индустрија во регионот порано учествуваше со 35% од БДП на Молдавија, но сето тоа сега е минато.

Денес, меѓународниот острацизам го остави населението да се бори да преживее, додека економската поддршка на Русија се чувствува како ќебе што покрива само половина од телото. Воените ветерани, оние херои на едно минато време, се една од ретките групи кои добиваат некаква социјална поддршка; многу од нив бараат руско државјанство за да уживаат пензија подостоинствена од онаа на локалната власт. Патријархалната Русија, која не заборава лесно, не само што плаќа пензии, туку и се грижи за малите бизниси и инфраструктурата – вистински добротвор, како дедото кој секогаш доаѓа со подароци, иако некои можеби се прашуваат по која цена.

Значи, дали Приднестровје е место каде историјата е заедничка нишка со тоа предвидливо минато – времиња на јасни правила, црно-бело, добро и лошо? Со сегашните глобални и регионални околности, лесно е да се замисли иднина во или многу блиску до руската орбита.