За време на нејзиното неодамнешно сведочење пред поткомитетот на американскиот Сенат, а потоа и во Велика Британија, Френсис Хоген, порано вработена во Фејсбук, а сега свиркач, отвори неколку важни и комплицирани прашања за тоа како општеството може подобро да влијае на оваа социјална мрежа.

Но, постои едно основно прашање, на кое ниту нејзиниот слух, ниту објавените интерни документи не дадоа одговор: дали социјалните мрежи се опасни за тинејџерите? Одговорот е: „Немаме поим“.

Никој навистина не го знае тоа – ниту експерти за развој на деца, ниту технолошки компании, ниту тинејџери, ниту, за жал, родители како мене. И инсистирањето дека платформата на Инстаграм (сопственост на Фејсбук) и другите социјални мрежи се тука за да ги уништат новите генерации, само нè фрла во стапица што се појавува редовно: морална паника во која ќе извлекуваме широки и алармантни заклучоци за скриените опасности од новите медиуми, нови технологии и нови идеи се шират меѓу младите.

Стрип, телевизија, рокенрол музика, рап музика, видео игри – сето тоа се теми кои предизвикуваа морална паника во минатото. Некој би помислил дека по толку лажни аларми ќе гугламе, но паниката секогаш лесно се шири.

Во последните неколку години, станав особено претпазлив од оваа паника, бидејќи тоа е опсесија на моите двајца омилени медиумски критичари, новинарите Сара Маршал и Мајкл Хобс, креатори на брилијантниот подкаст наречен You’re Wrong About (Не сте во право).

Оваа серија дава ревизионистички поглед на медиумските наративи кои некогаш беа причина за загриженост – работи како „сатанската паника“ од 1980-те („Дали вештерките стигнаа во градинката на вашето дете?“), „Секстинг“ од првата деценија на 21. век, и токму прекумерниот страв од 1990-те дека урбаните банди претставуваат ужасна закана за јавната безбедност.

Иако секоја епизода од You’re Wrong About се фокусира на одредена паника, во поширока смисла, тоа е проект на Сара Маршал и Мајкл Хобс да мапираат како таквите наративи се вкоренети во медиумите и опстојуваат и покрај расправијата со фактите. Нивната работа ни сугерира која е главната привлечност на стравот: моралната паника често го одвлекува вниманието на општеството од поголеми и потешки проблеми – на п ример, што да се прави со културата на оружје во Америка? – мали и едноставни решенија: да ги забраниме насилните видео игри и да го завршиме тоа.

Додека го гледав сведочењето на Френсис Хоген, не можев а да не забележам модели на морална паника. Многу од прашањата што и ги поставија сенаторите – и многу од нејзините одговори – не беа засновани на податоци, туку на претпоставки. Можеше да наликува на вистинската верзија на таа „мим“ од „Симпсонови“: „Дали некој, за волја на Бога, ќе мисли на деца?!“

Френсис Хоген го привлече вниманието на истражувањето на Фејсбук дека Инстаграм може да ја зголеми анксиозноста, депресијата, самоубиствените мисли и проблемите со прифаќањето на сопственото тело кај тинејџерите. Меѓу другото, таа предложи да се зголеми лимитот за користење на 17, од сегашните 13 години.

Како што напиша психологот Лоренс Стајнберг во „Тајмс“, истражувањето што таа го наведува е прилично млако. Повеќето се во корелација, а истите документи покажуваат дека многу тинејџери мислат дека Инстаграм игра многу повеќе позитивна отколку негативна улога во нивните животи.

Како коментатор, мислам дека нејзиниот предлог да се зголеми минималната возраст за користење на социјалните мрежи е разумен. Таа е убедлива и кога бара од регулаторот да наметне транспарентност на Фејсбук, за да можат надворешните истражувачи подобро да ја утврдат улогата на оваа социјална мрежа во општеството.

Но, како родител на деца кои наскоро ќе станат тинејџери, мојата грижа е поконкретна. Дали треба (во одреден момент) да купам детски телефони и да им дозволам да ги истражуваат Инстаграм, ТикТок и други работи за кои денешните деца мислат дека се одлични, а јас никогаш не сум слушнал за нив? Ако да, кога? Во овој момент, моите најдобри одговори се: не и не знам.

Има цена што мора да се плати кога се во прашање забраните и кога се во прашање дозволите. Дали е можно, како што рече истражувањето на Френсис Хоген, социјалните мрежи да имаат толку катастрофално влијание врз психичката и социјалната состојба на моите деца; дали во исто време е можно тие да имаат значајни позитивни ефекти (во таа студија момчињата и девојчињата рекоа дека Инстаграм им ја намалува осаменоста, семејниот стрес и тагата, додека добар дел рекоа дека тоа на никаков начин не влијае на нив).

Се поставува и прашањето како забраната на социјалните мрежи би се одразила на моите деца. Денес светот, сакале ние или не, се врти околу социјалните мрежи; и дали сакам моите деца да пораснат без да ја разберат таа динамика? Дали тие ќе станат социјални отпадници? Ако им забранам да ја користат апликацијата на која се вклучени сите нивни пријатели, дали ќе се претворам во строг татко кој не им дозволувал на своите деца да го слушаат Елвис?

Минатиот месец Хобс најави дека ќе го напушти You’re Wrong About и ќе се посвети на други проекти; подкастот ќе продолжи со Сара Маршал. И посакувам многу среќа, но се надевам и дека многумина ќе го копираат нејзиниот етос – практиката да се преиспита како нашата култура потпаѓа во безначајна хистерија благодарение на редакциите.

Живееме во тешки времиња. Но, не можеме да почнеме да ги решаваме проблемите ако губиме време на оние претераните.