Во туѓина познатиот македонски поет, прозаист, драматург, филмски сценарист и режисер, а и колумнист, Александар Русјаков, го означуваат како македонски дисидент. Русјаков пак, за себе вели дека е човек без татковина.

Тој додава дека секогаш ќе биде од Република Македонија, а не од Република Северна Македонија. Отсега натаму ќе се посвети на писателството, бидејќи како што вели, во Македонија има и подобри режисери од него, додека пишувањето му е прва љубов. Во колумните за „Нова Македонија“ и на социјалните мрежи, каде што е мошне популарен, веќе нема да ја коментира македонската политика. Со него разговаравме по посетата на папата на Скопје и изборот на нов македонски претседател.

Зошто папата ја посети Северна Македонија, каде има малку католици, приближно третина муслимани и мнозинство православни?

-Папата дојде во политичка посета и тоа не беше поврзано со верата, иако неговата посета беше најавена како апостолска. Целта на неговата посета беше да се комерцијализира промената на името на државата. Новото име е окупациско, бидејќи ни беше наметнато, иако референдумот за промена на името не успеа. Мнозинството Македонци никогаш нема да го прифатат. Посетата на папата, сепак, не значеше поддршка за владеачата коалиција.

Државата на вечното сонце се смета за модел на соживот…

Никогаш не сме имале верски војни ниту нетрпение меѓу припадниците на различни религии. Македонија е мултиетничка држава во која луѓе живеат етнички мешано. Имаме 15-тина етнички заедници и никогаше немало проблеми, но политичарите ја злоупотребуваат мултиетничноста. Во историјата имавме најмногу проблеми и доживеавме најголем дел од страдањата од соседните земји, Србија, Грција и Бугарија, кои Македонија ја поделија во 1913 година со Букурешкиот мировен договор.

Кој во татковината на Мајка Тереза денес би имал потреба од нејзината помош?

-Мајка Тереза се грижеше за прегладнетите, болните и за тие на умирање и ги ослободи од нивните страдање. Во Македонија, таа денес би можела да им помогне на ментално хендикепираните луѓе. Но, по 20 години специјална војна против Македонија, денес луѓето разговараат со себе. Македонците се очајни, депресивни, уморни и лути. Бидејќи тие никогаш не биле насилни и не се однесуваат лошо со другите, тие се малтретираат самите себе.

-Како гледате на Стево Пендаровски, дали е добар избор за нов претседател на државата?

Пендаровски е личност без политички идентитет, што е веројатно нормално за една земја на која и е одземен националниот идентитет. Неговата задача е да го потврди ова, па затоа е арогантен и нервозен. Премиерот Зоран Заев е политичка кукла, како квиз, а Пендаровски е дел од оваа фарса. Исто како и “неумоливото” име на Северна Македонија, кое беше воведено во македонскиот Устав во сила, сè што следеше беше нелегитимно.

Впечаток е дека Македонците и Албанци различно гледаат на нивните корени, идентитет, јазик и култура?

-Македонија им овозможува на сите етнички заедници да го негуваат својот културен и етнички идентитет. Како и Американците, Албанците се горди на своето знаме и го слават во секоја пригода. Македонците често се однесуваат како да се срамат од нивните знамиња и себе. Ако не се сакаш самиот, не можеш да бидеш сакан и од другите. Ова е резултат на медиумската пропаганда во државните медиуми и на социјалните мрежи. Ако ја сакате вашата земја, тоа се смета за негативен национализам. Бидејќи се борев за зачувување на името на државата и на македонскиот идентитет, бев прогласен за валкан националист.

Дали членството во НАТО обезбедува поголема безбедност и стабилност?

НАТО нема да постои за десет години, додека Европската Унија ќе се распадне во рок од триесет години. Членството на Македонија во НАТО се уште не е завршено. Протоколот за пристапување го потпишаа само десет земји-членки на НАТО. САД се уште се некако воздржани, не брзаат, додека Турција ја услови ратификација на Протоколот, со испорачување на ѓуленистите. Не знам кои се следбеници на Ѓулен во Македонија. Како и да е, тие сакаат да нѐ натераат да влеземе во НАТО. Промената во името на државата не беше неопходна за влез во ЕУ и НАТО. Судот на ОН во Хаг пресуди дека Грција ја прекршила Времената спогодба од 1995 година, зашто на Република Македонија и го попречи приемот во НАТО под привременото име Поранешна Југословенска Република Македонија (ПЈРМ). Наместо НАТО и ЕУ да ја почитуваат одлуката на Меѓународниот суд, тие претпочитаат да прибегнат кон сила. Хитлер исто така мислеше дека е над меѓународниот закон. НАТО не обезбедува сигурност за никого, туку само собира нафта и опиум. Дека ова е фарса, јасно е покажано во Сирија, каде што потоа се играше на војната против тероризмот, џихадистите и нивните Исламската држава (ИС), па на крајот помагаа Русите.

Што би можело да се промени со влада во егзил, нешто што Вие го сметате за решение?

Дијаспората треба да воспостави влада во егзил за да ја шири светската приказна за неправдата што се случи во Македонија. Ако јавно зборувате за ова во Македонија, каде што има диктатура, тие можат да те затворат за патриотизам. Тие забрануваат книги, телевизиски емисии и филмови во земјата, така што вистината може да се прошири само преку дијаспората. Неодамна тие ја забранија книгата на поранешниот претседател на Собранието Стојан Андов за атентатот на починатиот претседател Кирил Глигоров.

Дали Македонија има друга алтернатива освен ЕУ, иако членството очигледно е далечно?

Јас сум евроскептик. Во европската приказната ќе верував повеќе ако ЕУ не предизвикаше проблеми во Македонија, и ако Грција ја признаеше РМ под уставното име, како што тоа го сторија многу земји, вклучувајќи ги и САД. Македонија мора сама да ја организира својата сопствена земја. ЕУ на земјите им го одзема економски суверенитет, дури и се обидува да им го одзеде националниот суверенитет, и сето тоа под директива на службеници кои никој не ги избрал. Исландскиот модел е вистинскиот модел за Македонија. Романија, Бугарија и Хрватска се соочуваат со масовен егзодус, иако се членки на ЕУ. Македонија може да биде во политичка и економска смисла земја како Исланд. Каде ќе фрлите семе, таму земјата раѓа. Има доволно суровини и образован кадар. Но, проблемот е што никој не сака Македонија да биде уредена држава. Ниту домашната политичка елита ниту суперсилите. Имено, со добро уредена змеја, тешко може да се манипулира.

Дали не се согласувате со проценката дека ЕУ обезбедува највисоко ниво на почитување на човековите права и слободи?

Во однос на заштитата на човековите права и слободи, ЕУ го отфрли случајот со Македонија, бидејќи не го почитуваше правото на самоопределување ниту меѓународното право Иако Бадинтеровата комисија во 1991 година изрече поволно мислење за условите за признавање на Македонија, тоа не се случи поради спорот за името со Грција, која во 1992 година, доби поддршка од министрите за надворешни работи на ЕУ во Лисабон, па се случи приемот во ОН во 1993 година под привременото име ПЈРМ. ЕУ треба да биде пример за просперитет и стабилност, но не беше во можност да ги заштити надворешните граници на Грција. Проблемот на нејзината пропустливост за мигранти и бегалци беше решен од страна на Македонија, која успешно ги одвои економските мигранти од бегалците и го затвори балканскиот бегалски пат. Грците едноставно ги испратија угнетувачите напред, а нивниот пат кон Запад првпат беше спречен од страна на Македонија со строги мерки.

Зошто треба да биде во интерес на Западот да ве присили да го смените името на земјата?

Долгорочното сценарио е бришење на Македонија и создавањето големи држави. Но, преседаните можат да станат правило. Ако денешната неправда се случила во Македонија, може да биде утре и во Словенија. Имаме меѓународен правен поредок за да се избегне ова. Силата никогаш не треба да се оправда. Проблемот за името на Северна Македонија порано или подоцна ќе заврши во меѓународниот суд.

Дали промената во односот на силите по европските избори ќе влијае на Северна Македонија?

Македонија и Западен Балкан се надвор од фокусот и агендата на ЕУ, која има свои проблеми. Ќе има нов ветер во ЕУ, но сè е неизвесно. Тоа значи, подем на Доналд Трамп, Виктор Орбан, Матео Салвини, екстремната индустријалистичка партија АФД во Германија и Брегзит. ЕУ нема сигурна иднина. Тежината на популисти и екстремисти во неа, исто така, ќе зависи од електоратот, бидејќи поради незадоволство, многумина нема да излезат на гласање.

Како живеат луѓето кои не одат по својот стомак за леб?

Иако луѓето сè повеќе одат кон Западот, кафулињата се уште се полни. Ова е типичен балкански менталитет. Луѓето се подготвени да ги потрошат последните пари во гостилница. За преживување тие се снаоѓаат, како што знаат и умеат. Најгласни дека немаат пари се внуците на црвената буржоазија и новите богаташи, кои секоја вечер доаѓаат до кафулиња во скапи автомобил. Останатите работат за опстанок. Богатото малцинство и буржоаската елита беа за промена на името на државата, бидејќи тоа финансиски им се исплатеше, додека сиромашното мнозинство беше против тоа.