Илија Мајсторов

Потеклото на денешните Македонци, дали е во директна врска со Македонците од Библијата, објективно, не можам да потврдам. Но, фактите постојат, дека низ одредени периоди на македонската историја, има децении, па и векови, кои не се докрај расветлени.

Наивни се пишувањата дека, ние сме Словени дојдени во 4-от век од зад Карпатите, и толку. Тврдам, неспорно и недвосмислено е тоа дека БИЛО НЕОПХОДНО И ПОЛИТИЧКИ МОТИВИРАНО во одредена времанска дистанца, се разбира. Арно ама, не може да се отфрли фактот дека овде неколку века немало ниту „живо пиле“… токму тука , каде што во тие времиња, живеел толку значаен народ каков што биле – АНТИЧКИТЕ МАКЕДОНЦИ!

Уште е посуштествено дека во периодот на предисторијата од овие простори на север или северо-исток тргнува еден цел народ под име Венети, барајќи подобри услови за живот. Дел од нив попатно останувале низ долгите беспатја, а најупорните стигнувале сè до Карпатите.

Пусто турско

Во интерес на темата, ќе сконенме векови и ќе стигаме до актуелното. Од времето кое народот го обележал, како „пусто турско“, од грдотиите на агата да се дограби до младата убава „каурка“, а потоа насила да изнуди мажачка, па сè до нашиве современи околности.

Во тие невремиња поединци од народот прифатиле да се венчаат со револверот и сабјата и да станат „посебен слој во општеството“, да се најдат во посматрачници и да ги следат збиднувањата во одредени окрузи. Дел од заветените, имале вообичаен животен тек, но и скриено оружје. Доколку се случат зулуми или некакво недоразбирање пред да реагираат османлиите, нашите вооружени тројки, (некогаш и двајца комити), жестоко реагирале, бранејќи ја честа на мирното население.

Во последниот период од османлиското владеење се смениле околностите, особено по Младотурската револуција од 1908 г. Од нив се очекувало модернизација, уставотворност, а можеби и демократизација на земјата, но, сепак, кога дошле на власт, очекувањата ни од далеку не биле исполнети.

„Пусто“ денешно

Понатаму, бугарските потези на непочитување на нашето демократско право на свој, македонски јазик, го ставам во контекст на влијанието што треба да го има Центарот за демократија и помирување во Југоисточна Европа со седиште во Солун (Center for Democracy and Reconcilliation in Southeastern Europe, CDRSEE).

„Местото, важноста и целите на проектот „Учење за заедничката историја“ во кој учествуваа(т) историчари од Словенија до Кипар, од Албанија до Турција, раководен од Центарот за демократија и помирување во Југоисточна Европа со седиште во Солун, се дефинираат преку нивната методолошко-дидактичка и сознајна димензија. Четирите збирки на извори за Османлиската империја, за Нациите и државите во југоисточна Европа, за Балканските војни и за Втората светска војна, конципирани како алтернативен наставен материјал за наставата по историја, нудат можност историјата на соседните народи и историјата на сопствениот народ да ја гледаат во една мултиперспективност. (ИСТОРИСКА ЧИТАНКА 1 –Османлиска историја – Скопје 2007 г.)

И уште дека ,,нудат можност заедничкото минато да се согледува не од статична, закоравена позиција која би верувала воедна единствена историска вистина҆, туку, напротив, преку вкрстувањето на различните погледи да стапат во дијалог со исчезнатите светови, но и со сегашноста.“

Недоразбирања

Постојаното истакнување и инсистирање на етничките, на верските и на јазичните разлики доведува до постојани недоразбирања како што е она на бугарскиот премиер Бојко Борисов. (Патем, сум имал контакт преку спортот и го сметав за коректен соговорник.)

Но, на прашањето на новинарот на ТВ Сител за нон сенс ситуација во договорот за соработка со Бугарија, наместо македонски јазик стои јазик на Република (Северна) Македонија, односно на прашањето, на каков јазик зборуваме, тој „на зелено“ се смее и невешто го одбегнува одговорот на прашањето. Неговото инсистирање дека зборуваме на сличен јазик што треба, според него, да асоцира дека македонскиот јазик е дијалект на бугарскиот. Всушност, самиот влегува во стапицата дека: бугарскиот јазик е дијалект на македонскиот!? Тргнувам од делото на Солунските браќа Св. Кирил и Методиј, (Македонци по род), кои, да подвлечам – немаат никаква врска ниту со бугарски, ниту со грчки корени!

Постојаното повторување на етничките, верските, јазичните разлики и непочитувањето на сличностите произлезени од „заедничката историја“, доведува до стереотип. Сфаќањето за специфичноста на историјата на регионот во целина и на секој од народите пооделно, создава претстава за тоа дека „нашата историја“ е една и единствена. Да, единствена е, но, се чини во нераздвојно спојување, а различните погледи остануваат закопани во историските длабочини. Актуелната власт кај нас (или некоја наредна), нема ексклузивно право да проверува и да утврдува.

Чиј е Гоце Делчев?

А дека Гоце Делчев не бил Бугарин ќе потсетиме на обемниот роман „Злостана“ од писателот Ташко Саров (објавен во 2016 г.) Книгата, покрај белетристички, има мошне значајни фактографски елементи, кои може да им послужат на младите научни кадри. Така, на пример, од стр. 141 до 152, големиот македонски војвода Гоце Делчев, се среќава со оние што биле заколнати и покрстени на револвер и сабја, (дел од нив кажувале дека се венчани за Македонија), а опишан е Костурскиот округ каде што бајракот на револуцијата го водат луѓето од Д`нбенскиот крај.

Притоа револуционерот Гоце Делчев, пред средбата со Лазар Поп Трајков десетина дена бил низ селата на наведениот округ и имал средби со силни патриоти какви што биле Васил Чакаларов од Смрдеш (Костурско), потоа Лазо Москов, Пандо Кљашев, попот Трајко Шекров (татко на Лазар Поп Трајков кој бил меѓу првите комити во тој крај), Трпана Попдимитрова и Лозана Фотева. (Лазар Поп Трајков, е револуционерна легенда, учител и војвода, споредуван со еден од Гарибалдиевите јунаци, Феличе Риварез – Стршленот. (Војводите Лазар Поп Трајков и Васил Чакаларов биле обезглавени од страна на злосторникот Коте Колачот од Костур, а нивните глави биле шетани од место во место во тој крај за заплашување на населението.)

Преку цело време низ романот „Злостана“ од Ташко Саров, кој е пребогат со податоци и факти, стои дека се вршеле подготовки за големо востание за ослободување на поробена Македонија. А и со пароли против Бугарската егзархија како вообичаена форма на бунт на младите средношколци. На еден голем собир во Костурско, на народот им се обратил Гоце Делчев со зборовите: „Ќе ви се обратам на македонски, а не на бугарски, за да се разбереме.“ Зарем Бугарин би постапил така!?

Потоа, според издашните податоци во романот „Злостана“, доаѓа периодот кога

Грчкиот клер, користејќи ја поддршката на големите сили, многу често со поткуп и итрина, а некогаш и со репресии се натура врз македонското население, а притоа, постепено и тактички ги завзема позициите на „духовни водачи“ по македонските верски храмови. Нашите свештеници биле должни да се поклонуваат на грчките владици.

Духовни угнетувачи

А денес, „нашиот“ Денко Малески, (некогашен министер за надворешни работи, синот на писателот Владо Малески, автор на химната „Денес над Македонија се раѓа“) и слични на него „Каракачановци“ меѓу кои и актуелната министерка за надворешни работи на Бугарија, со своите компањони на власта кај нас, креатори на Тиранската платформа, грчките фашисоидни духовни угнетувачи и други, (во 21 век!) нека ги отворат барем историските читанки, нека распостелат географски карти од неколку векови наназад и сè, (ама баш сè!), убаво и јасно ќе разберат ако „дневната политика“ не им го заматила и целосно не им обзела умот!

Да се престане со секакви договори со соседи, зашто нам ни недостасува да направиме договор со искрен сосед (или дури и со подалечна држава), зашто, веројатно на ред ни е да се иселуваме, како што вели една наша историчарка.

А зошто?! Затоа што треба да се задоволат туѓи интереси? Затоа го променивме Уставот и знамето? Го загубивме името, некаде во Преспа, а со тоа идентитетот? Немаме право, како другите држави сопствен избор на јазик? И во официјалните документи да ни стои – јазикот на држававата Република (Северна) Македонија, а не македонски јазик!?

Немаме национална стратегија, МОЈ НАРОДЕ МАКЕДОНСКИ, а со досегашните политики и сувото политиканство, за собирање поени за избори, се плашам дека НЕМА, НИТУ (ЌЕ) ЈА ИМАМЕ!

(Авторот е дипломиран економист )