Оваа недела, EU Youth Cinema: Green Deal (ЕУ Младинско кино: Зелен договор), единствената образовна програма базирана на филмови, ги поканува младите луѓе во 12 европски земји, вклучувајќи ја и Северна Македонија – уште еднаш да учат, да дебатираат и да учествуваат во активности што градат еколошка свест и критичко размислување. Токму европската недела за намалување на отпадот (EWWR), која трае до 30-ти ноември 2025 година, нуди идеална можност македонските млади да размислат за својот еколошки отпечаток и да преземат акција.

Темата на Европската недела за намалување на отпадот за 2025 година се фокусира на Отпадот од електрична и електронска опрема (WEEE), особено итно прашање во Северна Македонија, каде што предизвиците со е-отпадот продолжуваат да растат заедно со зголемената потрошувачка на електрониката. Рециклирањето и правилното отстранување честопати повеќе зависат од индивидуалната мотивација отколку од достапните системи, при што многу домаќинства складираат стари уреди со години поради ограничени места за собирање, нејасни процедури и недостатокот на стимулации. Со интегрирање на свеста за Отпадот од електрична и електронска опрема во програмата EU Youth Cinema: Green Deal (EUYC:GD) за време на Европската недела за намалување на отпадот, организаторите имаат цел да истакнат дека и малите промени во однесувањето, како што се одговорното рециклирање или продолжување на животниот век на уредите, можат да поддржат почиста, поодржлива иднина, додека експертите ја нагласуваат потребата од посилна национална координација, подобра инфраструктура и долгорочно образование за намалување на штетите врз животната средина.

Филмско образование за позелена генерација

Во соработка со локалните партнери во проектот, невладината организација BRIGHT и Програмата за развој на Обединетите нации UNDP MK, EUYC:GD го претстави документарниот филм ЕЗЕРО ОД ЈАБОЛКА (LAKE OD APPLES) од Тамара Котевска и Љубо Стефанов, охрабрувајќи ги младите во Северна Македонија да ги истражат регионалните текови на отпад, користењето на ресурсите и важноста на одговорната потрошувачка.

Снимен во текот на една година, овој документарен филм ги следи променливите судбини на прекрасното Преспанско Езеро – едно од најстарите слатководни езера на Земјата, кое обезбедува живеалиште за повеќе од 2.000 видови растенија и животни, од кои многу се уникатни за овој древен екосистем. Со финансирање од Швајцарската агенција за развој и соработка, Програма за развој на Обединетите нации (УНДП) MK помогна да се намали загадувањето во Преспанското Езеро по 15 години.

Речиси 250 ученици и наставници присуствуваа на бесплатната достапна филмска проекција во Синеплекс Скопје и учествуваа во дискусијата со претставници на UNDP Македонија и Фросина Пандурска Драмиќанин, специјалист за рурален развој и зајакнување на заедниците.

„Документарните филмови помагаат учениците да разберат зошто природата е важна. Со прикажување на вистински места, вистински луѓе и вистински проблеми, тие ги олеснуваат еколошките проблеми за гледање и чувствување. Кога учениците гледаат документарец за место како Преспанското Езеро, тие учат колку е убаво и важно Езерото и зошто му е потребна заштита. Овие филмови може да предизвикаат љубопитност, да започнат разговори и да ги охрабрат младите луѓе да се грижат за животната средина и да преземаат мали акции што прават разлика. Преспанското Езеро треба да биде дел од училишните програми бидејќи е еден од екосистемите што најбрзо се намалуваат, погоден и од климатските промени и од човечките активности“, изјави Фросина Пандурска-Драмикјанин.

Што е Младинско кино на ЕУ: Зелен договор?

Цело годишната програма за филмско образование „ЕУ Младински филм: Зелен договор“ има цел да ги запознае младите со предизвиците на заштитата на животната средина, да промовира зелени навики и да поддржи поздрав и поодржлив начин на живот. Проектот се ангажира особено со младата публика во врска со еколошките предизвици и промовира зелени навики и поздрав и поодржлив начин на живот. Носи различни зелени теми на младите граѓани од сите средини преку одлични европски филмови и дискусии со возбудливи гости во кината и преку сопствената платформа за стриминг на www.euyc.green.

Одржливоста како интерес на сите

Проектот EU Youth Cinema: Green Deal првенствено е финансиран од Creative Europe и Vienna Insurance Group (ВИГ) со своите локални брендови, вклучувајќи го WINNER LIFE Осигурување и МАКЕДОНИЈА осигурување. Дополнителна значајна поддршка е обезбедена од Здружението за заштита на авторските права на аудиовизуелните медиуми, Министерството за јавна администрација на Словенија и Cineplexx, ексклузивниот кино партнер во 11 земји и 33 градови.

„Недопрената еколошка и социјална средина е од суштинско значење за исполнет живот и успешна економска активност. Затоа, одржливоста мора да биде во интерес на сите нас, со оглед на напредување на климатските промени. Иницијативи како ‘ЕУ Младинско кино: Зелена агенда’ придонесуваат значајно за пренесување на знаењето и подигнување на свесноста за климатската стратегија на ЕУ. Со задоволство го поддржуваме ова, особено бидејќи одржливоста е исто така интегрален дел од нашиот бизнис модел“, објаснува Хартвиг Логер, извршен директор на Vienna Insurance Group.

„Cineplexx International е присутен во единаесет од дванаесетте земји и придонесува за успехот на овој високо иновативен проект преку своето релевантно искуство во киното, прилагодени маркетинг стратегии и врвна инфраструктура. Исто така, ја гледаме оваа соработка како одлична можност да придонесеме за развој на зелено кино за училиштата во 33 активни европски градови денес – од Виена, Скопје и Сибиу до Подгорица, Сараево или Сплит. Тоа е простор каде што може да се одвива меѓугенерациски дијалог, ориентиран кон иднината и размена на знаење, искуство и еколошки практики“, додава Кристоф Папушек, финансиски директор и ко-сопственик на Cineplexx International.

Како да се придружите на зелениот проект?

Има многу што да откриете на www.euyc.green. Исто така, филмот ЕЗЕРО ОД ЈАБОЛКА може да го гледаат сите заинтересирани за зелени теми и тоа без регистрација. Сепак, македонските наставници регистрирани на www.youth-cinema.eu/mk ќе добијат целосен пристап до платформата за стриминг со моментално речиси 50 европски филмови и десетици дидактички материјали за користење на зелените филмови во училницата – низ целата земја и бесплатно! Почнувајќи од новата година, постои и можност да го поддржите овој амбициозен проект како спонзор или поддржувач (контактирајте ја страницата management@youth-cinema.eu за повеќе детали).