РАДИО ПРИКАЗНА ДОЛГА 7 ДЕЦЕНИИ: „Калино моме“ ечи од едниот до другиот крај на Тиквешко Езеро, радио честитки секоја недела

Светлана ДАРУДОВА

Калино моме, ечи од едниот крај на Тиквешко Езеро, до другиот крај, а станува збор за втората по големина вештачка акумулација во државата. Децении по времето препознатливо, меѓу другото и по радио желбите, поздравите и честитките, затоа што радиото беше туку речи главен медиум, викендашите во бројните викендички крај езерската шир, се поздравуваат преку радио песна едни со други, ечат поздрави и честитки до нивните блиски во градот Кавадарци, но и во саканите распрснати низ светот. Се наздравува за љубовта, со песна се лекува тагата и се зголемува радоста. Единствениот пријател на сите овие луѓе сиве овие години, што никогаш не ги зиневерил, е Радио Кавадарци. За некои од нив, тоа е радиото од нивното детство, за други – белег на нивната младост, се сеќаваат на деновите кога било што и да се работеше по дома или по тиквешкото море од лозја, се слушаа честитките за родендени, матурирање, отслужување воен рок, вработување и што ли уште не. Модерните радио честитки се примаат преку пораки од мобилни телефони. Ечат секоја недела, за празници, а за некои други големи празнувања, ечи и низ целиот град. Со препознатливиот глас на водителката Трајанка Митрова.

Радио Кавадарци – мојата најдолга животна приказна

Радио Кавадарци е сместено среде Кавадарци, во центарот на градот, во зградата на Домот на културата „Иван Мазов Климе“. Од просториите на радиото, се гледа директно на плоштадот и општинската зграда. Само неколку скали го делат радиото од градскиот пазар и срцето на Тиквешијата, центарот на најголемиот лозаровинарски регион во државата.

– Постои едно место во Кавадарци со кое сум врзана речиси целиот свој живот – Радио Кавадарци. Радио Кавадарци е мојата најдолга животна приказна. Таму зачекорив како тинејџерка, едвај четиринаесетгодишна, со трема, со возбуда и со огромна љубов кон музиката и говорот. Животната шанса да се докажам, ми ја даде тогашната директорка, Фруска Костадиновска. Тогаш никој не можеше да претпостави дека овие простории ќе станат мој втор дом, дека таму ќе пораснам, ќе созреам, ќе научам сѐ што знам, и дека ќе останам верна на микрофонот цели четири децении. Во тоа време, радиото беше државно, работевме со ленти, плочи, касети, со неискажлива љубов и посветеност. Слушателите нѐ знаеја само по глас, се присети деновиве Митрова.

Ги читале пожелбите, како што се нарекуваат во тиквешко, што се вели, од утро до вечер.

– По цел ден, некој некому честиташе, а ние читавме, без здив и ни беше многу убаво. Често се случуваше кога ќе почне некоја песна или оро да заиграме, па песната завршила, па трчаме во студиото, па отспроти, од хотел „Балкан“, ако имаше свадба, ќе ни донесеа мезе, пијалак, ах, колку убави времиња беа, некако сите живеевме како едно. Гледам назад и се сеќавам на сите моменти – смеење, радост, возбудливи моменти кога познати пејачи доаѓаа. Се сеќавам кога во една прилика ни беше гостин Тома Здравковиќ, се изнапеавме за сите пари, што би се рекло, цел ден го поминавме со песна. Можете да замислите, во живо ви пее Тома Здравковиќ, а пак нему толку му беше убаво, што мислам дека задоцни и на закажаниот настап, раскажа нашата соговорничка.

Тоа биле незаборавни моменти.

– Тие денови ги чував како нешто свето – спомени што не избледуваат. Сите тие спомени се испреплетени со моето созревање – поминав од ученичка до зрела жена таму, учев, растев, се смеев и плачев заедно со радиото. Тие денови беа полни со топлина, музика, разговори и смеа. Радиото имаше душа и ние сите заедно ја чувавме. Тука морам да ги споменам луѓето со кои јас работев и бев секој ден, чичко Борче Димовски, Јован Ацев, Стојан Соколов. Сѐ што знам, а знам да работам буквално сѐ во радиото, особено во техничкиот дел, научив од нив. За жал, двајца веќе не се меѓу нас, а Столе ми е сѐ уште колега и сѐ уште работи во Радио Кавадарци, сподели Митрова.

Речиси дваесет години, оваа радио станица е приватизирана, а таа е сопственичка и управителка.

– Токму тие спомени ми го родија најголемиот страв – да не згасне Радио Кавадарци. Да не потоне во времето. Да не стане уште една згасната фреквенција. Кога дојде моментот да се приватизира, многумина ме прашаа зошто го земам. Денес и јас понекогаш се прашувам истото. Зошто? Кога всушност го презедов, дури тогаш ја видов вистината: долгови, блокирана сметка, хаос, разочарувања. Радиото го кревавме од земја, го обновувавме, го адаптиравме, го трансформиравме. Исплаќавме долгови, молевме за реклами, не за пари – за опстанок. Имаше денови кога сѐ изгледаше невозможно. Се боревме да опстанеме додека многу други радија се гасеа едно по едно. Секој ден беше нов предизвик, секој ден – нова битка, обиди за уништување од луѓе кои требаше да го сакаат радиото исто како мене – сето тоа го видов и го почувствував. Тогаш сфатив колку е тешко да се одржи еден медиум со традиција, колку е кревка довербата, колку е голема одговорноста, со многу емоции, говореше таа за нејзината љубов кон едно радио.

Но, љубовта кон ова радио, ја надминала секоја тешкотија.

– Затоа што радиото не беше само работа – тоа беше мој живот и едноставно не можев да го оставам да згасне. Упорноста, љубовта и посветеноста на тимот што го градевме и довербата на слушателите создадоа чудо. Радиото оживеа, стана најслушано радио, со програма што ги буди и заспива луѓето од Тиквешијата и луѓето низ целиот свет. Вкупно 41 година посветеност ми донесе сѐ: учење, искуство, радост, тага, гордост, успеси, награди, љубов, посветеност, борба и истрајност. На крајот, мојот труд и љубовта кон радиото се исплатија. Секој ден, секоја желба, секој поздрав и секој разговор со слушателите беше причина за радост. Секој звук, секоја песна, секој момент на музика и глас беше дел од приказната. Радиото не е само професија – тоа е душа, срце, сеќавање, зборуваше со жар во очите.

Радиото има долг континуитет од 1958 година – скоро седум децении историја, спомени, гласови, емисии.

– А јас имав привилегија да бидам дел од речиси сѐ. И денес како сопственик кој и натаму работи со иста љубов. Не сакам титули. Она што сум го направила – го направив од чиста љубов. Јас сум човек кој верува во својата работа, човек кој никогаш не ја напуштил својата фреквенција. И во целата оваа приказна, има и уште една посебна радост – моите две ќерки. Тие пораснаа буквално меѓу микрофоните. Таму учеа, таму пишуваа, растеа, таму го минуваа времето. Денес едната е дипломиран новинар како мене, плус магистер по стратегиски комуникации, која со своето знаење го продолжува нашиот пат, иако професионално работи на друго место. Другата, пак, исто така, избра пат поврзан со комуникации. Велат, крушата под круша паѓа. А можеби е вистина – кога детството ти мириса на микрофони, ленти плочи, касети и студио, тешко дека професијата ќе те однесе некаде далеку, со гордост ни кажуваше таа за своите наследнички.

Притоа нагласи дека Радио Кавадарци и денес се бори – но, се бори достоинствено.

– Слушаноста е огромна, интернет публиката расте, луѓето ни веруваат. Оние кои нѐ слушаа како деца, нѐ слушаат и сега, многумина од нив денес ни праќаат поздрави од туѓина. Тоа е мојата најголема награда. Тоа ми е доказ дека вредеше секоја непроспиена ноќ, секој страв, секоја тишина кога мислев дека ќе згаснеме. Сите тие тешки денови, сите борби, стресови, сите моменти на исцрпеност, денес се дел од мојата гордост. Гледам назад и знам дека секој предизвик беше вреден. Го сакам ова радио и тоа е доволно да продолжам да се борам и денес и утре. А кога ќе ме прашаат каде го гледам радиото во иднина? Секогаш исто одговарам: таму каде што припаѓа – меѓу луѓето. Со глас, музика и емоција. Како што беше некогаш, како што е денес и како што ќе продолжи да биде, сѐ додека има некој кој ќе каже: „Алал да ви е“!, децидна беше таа.

Со Радио Кавадарци се будат, живеат и заспиваат луѓе од целиот свет

Додека го разгледувавме студиото од кое зрачи музика што им дава позитивна енергија на слушателите, студио што крие безброј животни тајни и било сведок на разни згоди и незгоди од другата страна на микрофонот, Митрова како сопственичка на Радио Кавадарци, ни рече дека е горда што, со ова радио се будат, живеат и заспиваат луѓе низ целиот свет. Радиото е живо, за разлика од голем број други долгогодишни локални радија што згаснаа во времето на транзицијата. Таа е горда на довербата што ја имаат од слушателите и што имаат голема слушаност, па радиото редовно како што нагласи, се рангира како најслушано меѓу локалните радио станици во државата.

– Презадоволни сме што како едно од тогашните 29 здружени радиостаници, не ја делеше истата судбина со другите, кои, за жал, не успееја да се трансформираат, а со тоа и да продолжат со работа, туку напротив е едно од двете што не само што опстана, туку од времето на неговото приватизирање па досега, благодарение на упорноста и пожртвуваноста на вработените и раководниот тим, од една страна, и лојалноста и посветеноста на слушателите, од друга страна, го достигнува врвот на својата слушаност како локално радио, ни изјави Митрова.

Патем потсети дека на манифестацијата „Златни мелос 2014“ во Србија, освоија музичко признание за најдобро музичко радио во нашата држава, што првпат се доделува за радио надвор од границите на Србија. Таа нагласи дека Радио Кавадарци ги руши рекордите на слушаност и на интернет насекаде низ светот и гради мост помеѓу родниот крај и дијаспората.

Муабетевме во една пријатна атмосфера, а побаравме од неа да ни открие и некои интересни анегдоти од долгогодишното зрачење на радио програма. Се смеевме додека ни евоцираше спомени дека на времето морале да дешифрираат купишта рачно испишани поздрави, желби и честитки. Таа ни рече дека сѐ уште го чувствува мирисот на новите плочи и касети што меѓу првите, по издавањето, ги добивале во радиото, дека дури и мижечки знаеле која каде стои. Замислете, една снаа ѝ посакала на свекрвата добредојде од Германија, со песната, „Црна се чума зададе“, а кавадарчанка го поздравила сопругот со песната „Гром да те убие“. Шега или не, тоа биле работи што се прераскажувале со години меѓу кавадарчани.

– Бев дете на шофер и домаќинка. Морав самата да се докажувам во животот. Моите се гордееја со мене. Татко ми возеше автобус на повеќе релации, почесто на релација Кавадарци – Неготино и кога ја возеше оваа релација, поминувајќи покрај Домот на културата, знаеше да свирне. Сите знаевме дека е тоа знак дека нѐ поздравува, но и знак дека е време да го поздравиме него и сите негови патници и да им посакаме пријатно патување, со омилените песни на мојот родител. „Засакав девојка од градот“ и „Зајди зајди“, откри таа.

Скромно, но, со многу самодоверба, Митрова ни рече дека е горда што оставила свој печат во радиоводителството во најголемиот лозаровинасрки регион во државата и пошироко. Фактот што уште како дете, додека нижела тутун и ги слушала пожелбите на Радио Кавадарци, сонувајќи дека еден ден ќе биде достојна замена на доајените на радиоводителството и дека нејзиниот глас ќе биде сакан и препознатлив, докажува дека желбите се исполнуваат, ако имате сон и ако дадете максимум од своите можности, тој сон да стане стварност. Нејзиниот случај, упатува јасна порака, дека соништата се остваруваат.

Фото: приватна архива на Трајанка Митрова