Светот денеска го одбележува Денот на победата над фашизмот. На 9 мај 1945 година со потпишувањето на безусловна капитулација на нацистичка Германија, официјално беше ставен крај на Втората светска војна во која учествуваа 61 земја, со вкупно 2,1 милјарда жители или 96 отсто од светското население и која однесе повеќе од 50 милиони животи.

Безусловната капитулација на Третиот Рајх е потпишана во разурнатиот Берлин, само неколку минути по полноќ, на 9 мај. Капитулацијата во име на Врховната германска команда ја потпишаа фелдмаршалот Вилхелм Кајтел, генералот Ханс Јирген Штумпф и адмиралот Ханс Георг фон Фридебург. Од страна на сојузниците договорот го потпишаа рускиот маршал Георги Жуков и британскиот генерал Артур Тедер.

Од над 50-те милиони жртви, 20 милиони беа од тогашниот Советски сојуз, а повеќе од 30 милиони беа цивили. Во нацистичките логори беа убиени околу 12,5 милиони луѓе, од нив шест милиони Евреи. Материјалната штета од Втората светска војна само во Европа беше проценета на околу 260 милијарди американски долари.

На Далечниот исток, војната заврши дури на 2 септември 1945 година, кога Јапонија капитулираше по бомбардирањето Хирошима и Нагасаки со дотогаш непознатото оружје, атомската бомба.

Македонија за време на Втората светска војна беше на страната на антифашистичката коалиција. Во борбите против фашистичките окупатори, според проценките на историчарите, во Македонија загинале 33.000 луѓе, вклучучувајќи ги и преку 7.000 македонски Евреи, кои беа депортирани во концентрацискиот логор Треблинка.

Централната манифестација во светот по повод победата над фашизмот традиционално се одржува во  Москва на Црвениот плоштад со дефиле на припадници на различни родови на руската армија, како и ветерани од Втората светска војна.

Минатата година поради пандемијата на коронавирусот, беше одржана само воздухопловна парада на авиони и хеликоптери на небото над Москва.

По повод 9 Мај – Денот на победата над фашизмот, Делегација на Собранието на Република Македонија, предводена од потпретседателот Горан Мисовски, во чиј состав ќе бидат и пратеничките Снежана Калеска-Ванчева и Бети Стаменковска-Трајкоска, ќе положи цвеќе на Партизанските гробишта во Бутел.

Денот на Европа и годинава се одбележува во екот на пандемијата, но со бројни онлајн активности

Денот на Европа 9 Мај и оваа втора година по ред се одбележува во екот на пандемијата на Ковид-19. Поради рестрикциите, во Брисел и годинава нема да бидат отворени вратите за прослава на Денот на Европа, но нема да изостанат многубројните онлајн активности, меѓу кои и онлајн дебати со амбасадорите на Европската Унија.

Денот на Европа во државава денеска ќе се одбележи со многубројни активности, меѓу кои Квиз на знаење, Марш на Водно, панел дискусија…

Шефот на Делегацијата на Европската Унија во Македонија, амбасадорот Дејвид Гир и вицепремиерот за европски прашања Никола Димитров ќе ја посетат канцеларијата на Еко Пошта, корисник на проектот ЕУзаОтпорност.

Како што е најавено, обраќање ќе има амбасадорот Гир, ќе бидат доделени наградите „Европејци на годината“, а ќе се одржи и дебата на средношколци од регионот со амбасадорите на ЕУ во земјите од Западен Балкан на фејсбук страниците на Делегацијата на ЕУ и Јуроп хаус.

Европското движење во Република Северна Македонија (ЕДРСМ) по повод Денот на Европа – 9 Мај денеска организира квиз на знаење за Европската Унија, на кој ќе учествуваат 16 студенти од универзитетите од целата држава. Квизот се состои од 30 општи прашања за Европската Унија, за државите членки, како и за процесот на пристапување на нашата земја  кон Унијата.

-Во квизот се важни знаењето и брзината, бидејќи побрзиот точен одговор добива поени. За секое прашање дозволено е да се размислува најмногу една минута. На крајот на играта, најдобрите тројца натпреварувач(к)и со најмногу поени ќе добијат парични награди. Вкупниот награден фонд е 350 евра, соопшти ЕДРСМ, кое дејствува во рамки на Меѓународното европско движење со седиште во Брисел.

Квизот ќе се реализира преку плафтормата Kahoot од 14 часот и ќе биде пренесуван во живо на фејсбук-страницата на Европското движење во РСМ.

Европското движење денеска го организира традиционалниот Марш на Водно. Стартот на маршот традиционално е закажан пред Европската куќа во 9 часот со краток церемонијален дел кога претставници на Европското движење и на Делегацијата на ЕУ ќе ги разменат македонското и знамето на ЕУ, а на група планинари и други заинтересирани граѓани, како и членови на Европското движење ќе им бидат доделени мали ЕУ и МК знамиња.

Знамињата ќе се носат до врвот на Водно. На Средно Водно, пак, на учесниците ќе им се поделат вода и кроасани, но оваа година ќе биде изоставено традиционалното планинарско гравче.

Центарот за европски истражувања и анализи Еуропроспера, по повод 9-ти Мај – Денот на Европа, ќе организира панел дискусија на тема „Дваесет години по потпишувањето на Рамковниот договор: Република Северна Македонија и патот кон Европската унија“. На панелот ќе учествува Артан Груби – прв заменик на претседателот на Владата и министер за политички систем и односи меѓу заедниците, Џабир Дерала – претседател на Здружение на граѓани ЦИВИЛ – Центар за слобода Скопје и Џелал Хоџиќ – заменик директор на Агенција за остварување на правата на заедниците (АОПЗ).

По повод Денот на Европа, Здружението на граѓани Еко Логик, традиционално и оваа година организира „Вело родео“ настани кои се одржуваат во рамки на редовните активности на програмата „Вело училишта‘‘. 

„Вело родео“ настаните ќе започнат денеска во 11 часот кај Школка во Градскиот парк во Скопје, утре продолжуваат во Вратница, а задутре во Чешиново Облешево.

„Вело родео“ претставува концепт на организирање настани на отворено, кои имаат за цел промовирање на велосипедизмот, со акцент на унапредување на постоечките и стекнување со нови вештини кај деца од различни возрасти. 

Во текот на одржувањето на сите настани, ќе биде поставена и изложба на пристигнатите цртежи кои беа дел од ликовните конкурси објавени во 2019 и 2020 година.

Денот на Европа – 9 мај, е воспоставен како ден на сеќавањето на декларацијата на францускиот министер за надворешни работи Роберт Шуман во 1950 година, што се смета за прв официјален чекор во создавањето на ЕУ. Тогаш Шуман го презентира предлогот за создавање организирана Европа, како опција за одржување на мирот на европскиот континент.

Предлогот познат како „Шуманова декларација“ се смета за почеток на формирањето на тоа што денес претставува Европската Унија.

Декларацијата била предлог за поранешните непријатели, Франција и Германија, да воспостават организација која заеднички ќе управува со нивните индустрии за јаглен и челик, со цел војната во Европа никогаш да не се повтори. Првично, активностите се однесуваа на создавање заеднички пазар за јаглен и за железо на земјите основачи – Германија, Франција, Белгија, Италија, Луксембург и Холандија.

Денес ЕУ ја сочинуваат 27 земји членки, откако Велика Британија по т.н. Брегзит официјално излезе од Унијата на 1 февруари минатата година. Оваа година Денот на Европа ширум светот ќе се прослави генерално онлајн преку најразлични активности со цел да се оддаде почит на солидарноста на многуте Европејци кои помагаат во борбата со корона кризата.