Долг период ја слушавме фразата „да го решиме проблемот со името со Грција и отворен ни е патот кон ЕУ“, а сега фразата се повторува само што сега не е името, туку историјата и проблемите со Бугарија. Ако порано сите патишта на Македонија водеа преку Атина, сега тие водат преку Софија.

Неделава продолжува интензивниот дијалог меѓу работните групи на Македонија и Бугарија, кои ги договорија премиерите на двете земји Димитар Ковачевски и Кирил Петков. По минатонеделните рагзовори во Софија, планирана е нова средба и за пакетот политички прашања, овојпат во Скопје. Двете земји ги дефинираа приоритетни прашања за кои ќе се бараат решенија. За македонската страна тоа се идентитетските прашања во преговарачката рамка како европски решенија, а за бугарската прашањето на Бугарите во Македонија.

Втората средба на експертите од Министерствата за надворешни работи на двете земји за политичките прашања ќе се одржи во Скопје по 20 февруари. Се очекува двете делегации да дојдат со нови политички инструкции врз основа на разговорите што се водени на првиот состанок на 11 февруари во Софија, на кој детално биле елаборирани позициите на двете страни.

Шефот на дипломатијата Бујар Османи вели дека позициите се уште се различни, но дијалот за изнаоѓање заеднички решенија продолжува.

– Нашите државни позиции се јасни и нема измени во државните позиции. Најважното прашање за нас се идентитетските прашања во преговарачката рамка како европски решенија, а за нив е прашањето на бугарската зедница во РС Македонија и тоа го идентификува на некој начин патот по кој треба да се движи овој процес. Пакетот политички прашања ги опфаќа прашањата што се важни за нас, и прифаќање на преговарачката рамка, како што е предложено од страна Европската комисија, посебно во однос на идентитетските атрибути и почетокот на преговори. Од страна на  Бугарија се прашањата по однос на правото на самоопределување врз основа на државното уредување, говор на омраза и рехабилитација на жртви на комунизмот. Тоа се пакет прашања во кои се вклучени елементи од едната или другата страна, кажа Османи на вчерашниот брифинг со новинарите.

Тој смета дека во моментов не се потребни провокации и злоупотреба на прашањето заради политиканство и дневна партиска политика, туку деескалација на односите, затоа што нам ни е спречен развојот преку блокадата на ЕУ.

 

– Имам крајна цел, а таа крајна цел е оваа држава да стане еворпска држава, да ги нормализира односите со соседите, зачуваќи тоа што е најважно за граѓаните. За тоа ми треба повеќе мудрост во делувањето отколку емоции. Оваа работа или ќе водите со глава или со срце. Со срце може ќе ви донесе некоја попоуларност во моментот, ќе задоволува некои наши друстрации и емоции и незадоволства, но на крајот нема да не води таму кај што сакаме. Затоа мора оваа работа да биде со ладна глава и жешко срце, само така ќе може да го надминеме. Но, граѓаните може да бидат спокојни дека нема да дозволиме ништо што е суштински идентитетски за нив да се повреди, истакна Османи.

Уште еднаш повтори дека ние се водиме од принципот ништо не е договорено, додека се не е договорено, и затоа, за нас е важно да има пакет на заемно поврзани елементи како почеток на процесот на имплементација на договорените точки.

За барањето бугарската зедница во земјава да биде вклучена во Уставот, вели дека тоа прашање е дел од разговорите, но не е решено.

Според шефот на дипломатијата, бугарската заедница треба да се обрати во институциите во Скопје и самите да кажат дали имаат потешкотии и дали бараат одредени начини како да се интегрираат во системот, а тоа, рече, не треба да не плаши, напротив, нема терен на кој сме посилни освен во мултикултурализмот.

Паралелно со експертските разговори за пакетот политички прашања, со новата динамика во разговорите со Бугарија, на 17 февруари се очекува да се одржи состанок на четвртата работна група – за образовани и култура, како и на  третата работна група – за европски интеграции, зелена агенда и дигитализација.

Како дел од обновениот дијалог и активности за интензивирање на билатералната соработка, во петокот беше реализиран и првиот лет Софија – Скопје. Први патници во авионот на компанијата „Гуливер“ беа владини претставници на двете земји, тур-оператори, бизнисмени и новинари. По средбите што ги имаа во Скопје, договорено е редовната авиолинија Софија – Скопје да профункционира од 27 март, а до крајот на годината да биде отворен граничниот премин Клепало.

Се водат разговори и за воведување летови од Софија до Охрид и од Варна и Бургас до Скопје и до Охрид.

Во Софија минатата недела заседаваше и меѓуресорската работна група за соработка во областа на инфраструктурата, транспортот и поврзувањето, на која двете страни се согласија на зголемување на квотата на 1.500 годишни дозволи за транспорт на стоки за и од трети земји. Исто така, Комисијата направила значителен напредок во преговорите за целосна либерализација на товарниот транспорт.