Во ексклузивно интервју за ИБНА ( Независната Балканска новинска агенција), советникот на премиерот Зоран Заев за меѓуетнички односи, Мерсел Биљали вели дека грчката страна нема да ја има потребната сила за да ги спречи преговорите за пристапување, но верува дека може да инсистира на некоја клаузула за да има конечен договор во идна фаза од преговарачкиот процес. Според него, владата напредува со восхитувачки темпо, но меѓународната заедница не дозволила замена на сите судии и обвинители за тековните судски процеси.
Насер Пајазити: Земјата конечно доби позитивен извештај од ЕУ. Дали мислите дека овој извештај е повеќе симболичен извештај од охрабрувачки, имајќи ги предвид домашните случувања во земјата?
Мерсел Биљали: Да, без сомнение. Во изминатите неколку години, анти-вредностите се претворија во вредности. Чесните луѓе се сметаа за луди, додека кражбата се сметаше за вештина. Потребни ни се многу години колективна ментална терапија за да се вратиме во реалност. Ова нема да биде лесна работа. Она што најмногу ја вреднува Европската комисија е волјата на владата за промени и реформи и нејзината подготвеност да го реши натпреварот за името со Грција, наместо промените што се случија за толку кратко време
Насер Пајазити: Клучниот елемент кој има влијание врз аспектот на европска интеграција се однесува на решавањето на спорот за името. Како го разгледувате овој процес и дали мислите дека ќе има компромис?
Мерсел Биљали: Властите тука го направија она што можеа во сегашните околности. Но, проблемот останува со грчката страна, бидејќи не постои внатрешен консензус за ова прашање. Да не заборавиме дека Русија има значајно влијание врз актуелните политички и владини кругови во Грција. Исто така, треба да имаме на ум фактот дека моќните бизниси блиски до Путин финансираа партија која е во иста коалиција како СИРИЗА. Каменос, кој е партнер во коалиција со грчкиот премиер, не ја крие оваа поврзаност. Без него, грчката влада ги нема потребните гласови. Позитивно е што меѓународната заедница го пофалува ангажманот на актуелната влада за решавање на изборот за името.
Насер Пајазити: Што мислите дека ќе се случи ако нема краткорочно или среднорочно решение? Дали меѓународната заедница има план Б?
Мерсел Биљали: Не мислам дека постои план Б или Ц. Мислам дека треба да дејствуваме на прагматичен начин. Мислам дека грчката страна нема да има потребна сила за да ги спречи преговорите за пристапување, но верувам дека може да инсистира на некоја клаузула за да има конечен договор во идна фаза од преговарачкиот процес, ако тоа не се случи сега . Но, што се однесува до повикот на НАТО, мислам дека ситуацијата овде е малку посложена, бидејќи е потребен нов самит на НАТО и грчкиот консензус е потребен и за промена на постојната одлука од претходниот самит, во кој се вели дека Македонија не може да се прифати како член, освен ако спорот за името не е решен.
Насер Пајазити: Како ја гледате работата на владата со оглед на нејзиниот план за реформи и гласањето на неколку сметки?
Мерсел Биљали: Владата напредува со восхитувачки темпо, но инкриминираните луѓе кои припаѓаат на претходната влада, сеуште го вршат своето влијание врз институциите и правниот систем. Тековните механизми не дозволуваат автоматско испуштање. Сè уште имаме судии кои ги покриваат злоупотребите на поранешната влада. Меѓународната заедница не дозволи замена на сите судии и обвинители. Колку повеќе време поминува, толку повеќе овие институции ќе изгубат.
Биљали е универзитетски професор и политичар кој беше наводно беше вмешан во телефонска „бомба“ објавена на каналот Youtube минатата година. Имено, станува збор за разговор меѓу новинарката Оливера Трајковска и Мерсел Биљали, Биљали во телефонскиот разговор со Оливера Трајковска порачува дека Македонија треба да се дели!
За Биљали е позврзана и друга скандалозна изјава минатата година во емисијата Клик Плус на ТВ21. Имено тој тогаш изјави дека ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ не можат да формираат Влада, бидејќи работната група на ДУИ тоа нема да го поддржи.
– Дури и Ахмети да реши да оди со Груевски, тројца пратеници на ДУИ нема да гласаат за таа влада, а еден изјавил и дека ќе се разболел доколку се случи ова – рече Биљали.
Професорот Мерсел Биљали е назначен за надворешен соработник за подготовка на анализи извештаи и мислења за унапредување на меѓуетничките односи во Владата на Зоран Заев.
