Соочени со конкуренцијата од огромниот инвестициски план на Вашингтон за зелена технологија, европските лидери денеска го отворија патот кон релаксирање на сопствените ограничувања за државна помош.
На нивниот самит во Брисел, 27-те лидери се согласија дека е неопходен одговор за да се спротивстави на зголемените сметки за енергија и заканата од нелојална американска конкуренција.
Но, земјите-членки беа поделени околу тоа колку далеку да одат без да ризикуваат во трката за субвенции со Вашингтон или да предизвикаат штета на еднаквите услови за игра во рамките на нивниот единствен пазар, јавија француски медиуми.
Во нивната изјава на самитот се вели дека сите реформи на правилата за државни субвенции треба да бидат „целни, привремени и пропорционални“.
Но, тие рекоа дека „процедурите за државна помош треба да се направат поедноставни, побрзи и попредвидливи и да овозможат брзо распоредување на насочена, привремена и пропорционална поддршка“.
На следниот самит на лидерите на ЕУ на крајот на март, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен ќе треба да го претстави пакетот реформи за кој земјите-членки можат да се договорат.
„Сакаме да бидеме прагматични, тоа значи дека ги користиме средствата што се достапни“, рече претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, кој ги претставува лидерите во Брисел.
„Тоа значи дека треба да го прилагодиме режимот на државна помош, но на начин што ќе се погрижи да го браниме интегритетот на единствениот пазар… и да ја земеме предвид глобалната конкурентност“.
Овој акт за балансирање ќе треба да го изврши Комисијата.
Во соопштението на самитот се нагласува дека, иако е важна конкуренцијата со странските ривали, „Мора да се одржи интегритетот и еднаквите услови за игра на Единствениот пазар“.
Холандскиот премиер Марк Руте е меѓу оние кои се скептични да одат предалеку.
„Бевме загрижени дека за државна помош ќе се отворите премногу“, рече Руте.
„И тоа би значело дека во основа би се заканило дека ќе поткопате една од работите што навистина функционира во ЕУ, а тоа се внатрешните пазари“.
„Но, мислам дека сега е привремено насочено, многу фокусирано на иновациите, чистата технологија, чистата економија, токму на прашањата каде што треба да се натпреваруваме со САД поради Законот за намалување на инфлацијата во Вашингтон“.
Европските метрополи стравуваат дека американските субвенции за чиста технологија ќе привлечат инвестиции преку Атлантикот и ќе ги торпедираат плановите за закрепнување на блокот.
Но, некои членки стравуваат дека напуштањето на контролите на субвенциите ќе им овозможи на големите играчи како Франција и Германија — кои веќе ја зголемуваат сопствената државна помош — да ги совладаат помалите економии.
„На оваа тема, секогаш ќе има двајца за и 25 против“, се пошегува еден европски дипломат — мислејќи на способноста на Германија и Франција да ги поддржат своите фирми, јави Франс 24.
Франција и Германија, сепак, не се согласуваат за нови заеднички шеми за финансирање.
Фон дер Лајен вети дека ќе подготви план во следните пет месеци за таканаречениот „Фонд за суверенитет“ за финансирање заеднички инвестиции во стратешки бизниси.
Во изјавата, договорена по самитот што се одржа доцна во ноќта и во раните утрински часови денесска, членовите се согласија само да ја „забележат“ идејата.
