Две години откако американските гласачи го избраа Доналд Трамп за претседател, тие повторно ќе се појават на т.н. во средина на мандатот на претседателот.

Иако на овие избори се гласа за претставници во Конгресот, гувернери на федерални држави и градоначалници, а не претседател,  иднината на Трамп во голема мера зависи од нивните резултати.

За Трамп е клучно дали републиканците ќе го сочуваат мнозинството во двата дома на Конгресот – Претставничкиот дом и Сенатот – или демократите ќе го имаат поголемиот дел во него. А анкетите им одат во полза – последната анкета спроведена  на национално ниво (како на целата САД, една изборна единица) покажа поддршка за демократите од 55%, а само 42 % за републиканците.

Така, изборите во вторник имаат висока улога во земјата, која е веќе длабоко поларизирани околу Трамп и неговата политика за имиграција, правата на малцинствата и жените, десничарските екстремисти, медиуми, меѓународни сојузници, заштита на животната средина, даноци, здравствена заштита и други црвени жешки теми.

Од една страна, во прилог му одат одличните економски резултати, од невработеноста и растот на БДП па натаму. Од друга страна, американскиот претседател, кој беше активно вклучен во кампањата, држејќи десетици политички собири низ цела Америка во последниве недели, се фокусираше на прашањата на правото, редот и имиграцијата. Екстремно мрачната слика на „неамериканска” и „предавничка” демократската опозиција, како што еднаш ја опиша и опасностите кои, наводно, се закануваат од јужноамериканските мигранти каравани, кои се на пат кон САД, би можеле да ја мобилизираат неговата изборна база, но, исто така, продлабочување на поларизацијата на американското општество. Неговиот предизборен спот критичарите го опишаа како расистички и вознемирувачки, а Си-Ен-Ен одби да го емитува.

Се отвора можност за отповикување на Трамп

Против Трамп, се разбира, таквата постапка за отповикување може да биде предизвикана од сомневањето дека неговата изборна кампања била во врска со Русија, дека тој или неговите подредени се обиделе да ја попречат истрагата за мешање на Русија на изборите, а евентуално и за други сомнежи во врска со конфликтот на интереси и злоупотреба на положбата. Но, за таква драстична мерка, демократите прво треба да добијат потврда во форма на такви заклучоци од истрагата  на специјалниот обвинител Роберт Малер, кои би ги потврдиле сомневањата.

Според Уставот, Претставничкиот дом има овластување да покрене обвинение за постапката за отповикување, но, Сенатот е оној кој има моќ да го води процесот и, конечно, да го потврди отповикувањето на претседателот – и тоа само со квалификувано, двотретинско мнозинство. Со оглед на тоа што демократите немаат теоретски шанси да освојат двотретинско мнозинство од 66 сенатори по овие избори, одлуката за отповикување ќе зависи од политичката волја на републиканците, односно од нивната лојалност кон нивниот претседател.

Демократите, најверојатно, ќе го освојат Конгресот, но не и Сенатот

Според предизборните анкети, демократите ќе го освојат мнозинството во Конгресот, но не и во Сенатот. Од 435 места во Претставничкиот дом, демократите треба да добијат 23 места за да го освојат мнозинството од 218 места. Како што наведува Би-Би-Си, демократите имаат 182 места кои практично сигурно ќе ги задржат, 10 места кои најверојатно ќе ги задржат и три места кои ги поседуваат, но би можеле да ги изгубат.

Републиканците се во многу послаба позиција: тие имаат 140 места кои сигурно ќе ги задржат, 55 места кои најверојатно ќе задржат и 45 места кои би можеле да ги изгубат – но и не мораат. Но, уште еднаш, демократите треба да добијат само 23 од оние 45, односно 100 места што теоретски можат да ги добијат.

Во Сенатот републиканците стојат многу подобро. Од 35 места  за кои се гласа на избори ( на секои избори се гласа само за третина од местата во Сенатот), демократите сигурно ќе задржат 14 места, веројатно ќе задржат шест места, а подеднакво е можно да  задржат или изгубат уште шест места. Републиканците сигурно ќе задржат четири места, веројатно ќе задржат едно, а може да задржат или да изгубат уште четири места.

Со оглед на тоа што на демократите за мнозинство им треба  зголемување  од четири места, од сегашните 47 на 51, тоа значи дека тие мора да ги задржат сите места за кои трката е неизвесна и да ги освојат сите републикански. Американскиот изборен аналитичар и Нејт Силвер заклучува дека демократите се во најлоша позиција за освојување на сенатовото мнозинство.

На Трамп му се важни и гувернерите за претседателските избори 2020 година

Освен изборите за Конгресот , Американците во 36 држави и три територии гласаат за гувернери. Од нив 39, 26 припаѓаат на републиканци. Иако изборите за гувернери генерално им се дава помалку внимание од оние за Конгресот, гувернерите можат да играат клучна улога во поддршката на претседателските кандидати во нивната партија, или преку мобилизирање на волонтерски кампањи или привлекување на донатори. Покрај тоа, гувернерите го имаат последниот збор за прекројување на изборните единици, што се спроведува по секој попис, а често може да биде одлучувачки фактор на изборите.

Се разбира, сите предизборни анкети и предвидувања за овие избори во сенка се на перцепцијата дека анкетарите и аналитичарите целосно потфрлија во предвидувањата на претседателските избори кога и даваа многу поголеми шанси за Хилари Клинтон до последниот ден пред изборите, но на крајот победи Трамп.