Сè поголемото присуство на вештачка интелигенција (ВИ) на бојното поле претставува голема загриженост за стратешката стабилност.

Во тековниот конфликт во Газа, наводното користење на ВИ за таргетирање треба да биде аларм и да мотивира поголеми напори за регулација и контрола на вооружувањето, пишува за Азија Тајмс Маној Харјани, научен соработник и координатор на Програмата за воени трансформации на Школата за меѓународни студии С. Раџаратнам во Сингапур.

Само е прашање на време кога слични проблеми ќе станат видливи во Индо-Пацифик, каде многу држави агресивно ги зголемуваат своите воени трошоци и покрај економските тешкотии. Примерот од Газа покажува дека државите од Индо-Пацифик не можат да бидат набљудувачи во средина каде што моментално нема ограничувања за развој и користење на воена ВИ.

Таргетирање на луѓе со ВИ

Во неодамнешен извештај, +972 Magazine – онлајн публикација управувана од израелски и палестински новинари – се повикува на анонимни внатрешни интервјуа за да тврди дека Израелските одбранбени сили (IDF) користеле систем базиран на ВИ наречен „Lavender“ за идентификување на човечки цели за своите операции во Газа. Загрижувачки е што истиот извештај тврди дека човечкиот персонал често имал удел само во потврдата на одлуките на ВИ машината.

Во одговор на овие тврдења, IDF издаде изјава за да разјасни дека не користат систем со вештачка интелигенција кој идентификува терористички оперативци или се обидува да предвиди дали некоја личност е терорист.

Сепак, извештај на The Guardian го доведе во прашање негирањето на IDF со тоа што се повикува на видео материјали од конференција во 2023 година каде што презентер од IDF опишува користење на алатка за идентификација на цели која наликува на Lavender.

Реалноста е дека немаме способност да ги верификуваме независно точноста на тврдењата на било која страна, и ова е значајна загриженост имајќи предвид дека војските продолжуваат да истражуваат како да ја интегрираат ВИ за да ги подобрат постоечките капацитети и да развијат нови.

За жал, тековните напори за регулација на воената ВИ и ограничување на нејзиното ширење се чини дека нема да успеат, барем на краток рок. Иако изложувањето на +972 привлече глобално внимание, тоа нема да има конкретно влијание во однос на поттикнување на контрола на вооружувањето за ВИ. Механизмите за постигнување напредок на тој фронт остануваат во рацете на големите сили кои немаат стимул да наметнат ограничувања за ширењето на воената ВИ.

Фактот дека војските ја усвојуваат ВИ и покрај добро познатите загрижености за нејзиниот потенцијал за грешки и пристрасни излези не треба да изненадува. Без меѓународен закон или режим за контрола на вооружувањето кој регулира или забранува воена ВИ, државите се ефективно неограничени при распоредување на овие технологии, дури и ако се обврзале за нивна одговорна употреба.

Целата анализа на англиски јазик може да ја прочитате на овој ЛИНК

Фото: Азија Тајмс

М.П.