За денеска во 11 часот е најавен почетокот на собраниската седница на која најдоцна пред полноќ треба да се гласа за доверба на Владата на премиерот Зоран Заев.

И покрај најавите за мнозинство за гласање недоверба на Владата на Заев, неизвесно е како ќе помине гласањето. Иницијативата за гласање доверба на Владата со 61 потпис ја поднесоа опозициските ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата, Алијанса за Албанците и Алтернатива, Левица и Беса, која беше во коалиција со СДСМ. По реакција на пратеникот Скендер Реџепи Зејд од Алтернатива, својот потпис вчера од иницијативата ги повлече претседателот на Левица Димитар Апасиев, но и 16 пратеници од ВМРО-ДПМНЕ.

За Собранието да ја изгласа одлуката за недоверба на Владата потребно е мнозинство гласови од вкупниот број пратеници. Ако биде изгласана недоверба, Владата е должна да поднесе оставка, предвидува Уставот. Но, останува да ја извршува функцијата се до изборот на нова Влада.

На седницата, како што е предвидено во Деловникот за работа на Собранието, по поставеното прашање за доверба на Владата се води претрес. Право да го образложи прашањето за доверба на Владата има еден од пратениците кои го поставиле прашањето во траење од најмногу 30 минути. Редоследот на пратениците по пратенички групи и пратеници кои не се организирани во пратеничка група, а кои ќе учествуваат во претресот се определува во договор на претседателот на Собранието со координаторите на пратеничките групи пред почетокот на седницата. Пратеникот во текот на претресот може да говори повеќе пати во траење од вкупно 15 минути, а координатор на пратеничка група вкупно 20 минути.

Ако на Владата и е изгласана недоверба, претседателот на Владата до Собранието поднесува оставка во рок од 24 часа од изгласувањето на недовербата, се вeли во член 218 од Деловникот. За изгласаната недоверба на Владата и за поднесената оставка, претседателот на Собранието веднаш го известува претседателот на Републиката.

Претседателот на Собранието Талат Џафери вчера не излезе со свој став или толкување во врска со повлекувањето на 17 потписи од Иницијативата, како и дали тоа ќе се одрази на собраниската седница. Претходно во телевизиско интервју тој потенцира дека процедурите се јасни.

-Има седница закажана во четврток. Седницата мора да има епилог. Епилогот може да биде, се гласа недоверба – паѓа Владата, не се гласа недоверба – не паѓа Владата. После тоа наредните 90 дена не може да има повторно гласање за недоверба. Затоа е даден рок од 90 дена, рече Џафери.

Според Џафери, премиерот и претседател на СДСМ Зоран Заев направил добро што не се повлекол од функциите. Заев најави оставка на функциите премиер и претседател на СДСМ на 31 октомври по лошите резултати на локалните избори.

– Не треба да се води од моментални емоции. Треба да се координира и да продолжи да ги води институциите. Не треба да носи емотивни одлуки, има одговорност да ја води Владата. Институциите треба да функционираат нормално. Ова е враќање назад. Правиме еден чекор напред, два назад, рече Џафери.

Претседателот на државата Стево Пендаровски, пак, синоќа во интервју за ТВ 21 рече дека нему му е важно мнозинство да се добие по демократски пат, и дека само така ќе се има легитимитет и внатре и надвор.

-Она што како претседател ми е важно, и е важно и за меѓународната заедница, е следното: оној кој ќе добие во демократска процедура 61 глас, тој ќе биде потполно релевантен соговорник и внатре и надвор. Мене ми е најважно да се случи 61 глас во демократска процедура како што е пропишано во Устав и Закон, рече Пендаровски.

Тој смета дека државата е во политичка криза и дека ако нема јасно мнозинство ќе биде уште полошо. Според него, во тој случај можеме да влеземе во т.н. бугарско сценарио. Пендаровски смета и дека оваа политичка криза е предизвикана од потегот на премиерот со најавата на неговата оставка. Загубата на Град Скопје на локалните избори, според него, не смеело да биде повод за Заев да се повлече од политиката. Оставка на Заев била, рече Пендаровски, била големо изненадување и за меѓународната заедница.

Премиерот Заев своите оставки од функциите ги најави по поразот на локалните избори, но формално тие не беа поднесени од негова страна ниту до партијата ниту до Собранието. Опозицијата предводена од ВМРО-ДПМНЕ бараше Заев до понеделникот до 14:30 часот да поднесе оставка во Собранието, но откако тоа не се случи тие заедно со АА и Алтернатива, Беса и Левица ја поднесоа иницијативата за гласање доверба на Владата.

Во образложението на Иницијативата, меѓу другото, се наведува дека „Владата предводена од СДСМ и ДУИ не донесе значајни резултати во претходните пет години, туку напротив владее со измами и пазарења на сметка на најважните прашања на народот. Наместо да го сочува достоинството на државата и нејзините граѓани, тие за секој одминат ден се повеќе го потонуваат народот во сиромаштија, непрекинат раст на инфлацијата и афери кои се мултиплицираат на дневна основа. Владата предводена од Зоран Заев ги изневери граѓаните што се виде на локалните избори, коишто всушност беа референдумско изјаснување против сегашната влада и нејзините политики“.

Според предлагачите на Иницијативата, останувањето на оваа влада без кредибилитет и јасна мнозинска поддршка од народот и без план за решавање на напластените проблеми, ќе значи само продолжување и продлабочување на политичката криза надополнета со еконоската криза, енергетскиот шок, ковид тенденциите кои се загрижувачки.

Извршниот и Централниот одбор на СДСМ во вторникот вечерта едногласно донесоа одлука премиерот и лидер на партијата Зоран Заев да ги одложи оставките се додека не се нормализираат процесите во државата.

Премиерот Заев изјави дека на седниците на Извршниот и Централниот одбор на партијата не се дискутирало ниту се одлучувало за неговите оставки на челните позиции во партијата и Владата, додавајќи дека останува „да помогне за да се стабилизира парламентарното мнозинство и по можност да се зголеми“.

– Очекувам демократското мнозинство да се стабилизира, особено она мнозинство кое е за ЕУ, за мултиетничко општество. Деновите се пред нас, секако тоа ќе го дознаеме сите, рече Заев по седниците на највисоките органи на СДСМ.

Заев и синоќа имал средби со коалициските партнери. Лидерот на ДПА Мендух Тачи по средбата со него изјави дека парламентарното мнозинство е стабилно и оти очекува Владата и премиерот Зоран Заев да продолжат да функционираат.

– Добра вест, премиерот ќе продолжи, мнозинството е стабилно, го овластивме премиерот нормално ќе разговара и со други политички групации или пратеници да имаме уште поголемо мнозинство, конечно најдобрата вест е дека оваа Влада, ова мнозинство продолжува и на 15 декември се надевам дека 99,9 посто дека ние ќе добиеме датум, рече Тачи во изјава за ТВ 24, по, како што информира, состанокот во Владата со коалициските партнери.

Прашан дали на состанокот имало и претстваници на Беса, Тачи одговори потврдно.

Сепак, по изјавата на Тачи, од Беса демантираа дека нивни претставници присуствувале на средбата.

Карактеристично за денешната собраниска седница за гласање доверба на Владата е и тоа што, според довчерашните најави, координаторот на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ Никола Мицевски и пратеничката од ВМРО-ДПМНЕ Ангелика Петкова, кои се во изолација, на седницата ќе присуствуваат во скафандери бидејќи се позитивни на Ковид-19.

Седниците не се одржуваат во пленарната сала поради надградба на системот за гласање туку во салата со Купола каде што има можност пратеници болни од Ковид-19 да бидат изолирани и да гласаат. Ова ќе биде втор пат вака пратеници да гласаат во Собранието.